29 november 2012

La fabelo de la rano kaj la skorpio


Petegas la skorpio al la rano, ke ĝi transportu trans la alian flankon de rivereto, ĉar la sia flanko estas pli profunde kaj se la rivereto elverŝos ĝi dronos en tio.
Mi ne fidas al vi, ja vi estas skorpio, kaj mi rano - diras la rano.
Tamen! Vi fidus min! - respondis la skorpio.
Bone - diras la rano -, sed vi promesu min, ke vi ne mordos mi pri morto per sia veneno!
Mi ne estas frenezulo! Vi pripensu tion, se mi mordus vin en la rivereto, ambaŭ ni mortus. Vi de la mia veneno, sed mi estus dronos en la akvo.
La rano ankaŭ trankviliĝis. La skorpio sur-igis sur la dorson de la rano. Ili naĝas kaj naĝas, kaj jam preskaŭ ili transvenis rivereton, kiam per neatendita movo la skorpio enpikas sian pikilon en la ranon. La rano tuj sentas, ke ĉi tie estas la fino.
Kial vi faris ĉi tion? – demandis li nekompereneme. – Ja, vi promesis, ke vi ne suferigos min, kaj tiel ankaŭ vi dronos en rivereto…!
Ĉu rano vi scias, mi ne kulpas pri tio, kompernu min, estas tia la mia naturo – sonis la reago.
Kio estas la moralaĵo? Ne estas permesata fidi pri ajna promeso de neniu skorpio - ĉar „estas tia la ĝia naturo”. Sur la mian dorson ja precipe ne estas permasata ilin ricevi.


cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)
 

28 november 2012

Sur marĝenon de fotografaĵo

Ĉu la vorto forflugas, la fotografaĵo restas?

(Eta komplemento al la mia antaŭa blogo-enskribo – unu alia historio el alia milito)

Ĉiuj ni konas fotojn, kiuj iĝis pri simbolo de konkreta aĝo: fotoj de Capa sur la normandia marbordo, foto de Che Guevara, aŭ la ĉiamvalida titolon „Kamarado Breĵnjev parolas al la laboristoj en la traktorfabriko”.

Laŭ la diro unu foto pli multan diras kompare kun mil vortoj. Sed ekzistas, ke tio ĉi mil vortoj ne rakontas la plenan veron.

Jen unu el pluraj la plej koninta foto de vjetnamia milito:

Mi pensas, ĉi tion fotografaĵon ĉiu rekonis.

Kiu faris ĝin, ne estas alio, kiel la fama (fronto)fotografisto, Eddie AdamsEdward Thomas Adams (1933-2004) en Koreujo ĉe la mararmeanoj servis. Dum lia vivo 13 militojn li montris per siaj fotografaĵoj, kaj pli ol 500 prespremion li ricevis kun sia kreaĵo. En Vjetnamion per unu el pluraj la plej unua mararmeana unuo li alveturis laŭ fotografisto de la AP. Li ne postfronta preslaboristo estis, sisteme kun la unuoj li estis sur la tereno.

Li estis unu el tiuj fotografistoj, kiuj en la okulo de hejma amasopinio pri sensenco estintan militon tiel simbolan fotojn pretigis, la tiujn, kiel kiu de la kuntraŭ milito protestanta, membruliganta monaĥo…

…aŭ la ĝuste de antaŭ napalmatako eskapanta, bruliĝanta knabineto.

Sed ni revenu al la supera bildo. La lia „senarman kaptiton mortpafanta bruta vjetnamia oficisto” fotografaĵo, pro tio en 1969 Adams kaptis Pulitzer-premion, de tiam estas konstanta akompananta elemento de kontraŭ kruelaĵo de la militoj protestantaj organizoj, retpaĝoj, ktp. Ĉi tio estas la plej konata fotografaĵo de Adams, ankaŭ la New York Times per tio ĉi ilustris nekrologon de fotoraportisto.
Ni resaltu en la tempo ĝis 1968. La Tet-ofenzivo, la manovro de norduloj, per tio ili volis plagis decidantan frapon sur la amerikanojn kaj ilian sudajn aliancanojn ekiris. Ne nur sur la bataejo, ankaŭ sur la postfronto: ankaŭ la dormantaj fortoj (liberecbatalistoj/partizanoj/teroristoj, al kiu kio plaĉas) ekhavis ordonon: ili ataku al la dorso la kontraŭulon, detruu la rekompletigajn liniojn, perturbu la kontakton, likvidu la elektintajn personojn, ĝenerale: kaŭzu ju pli grandan ĥaoson kaj panikon en la postfronto. La plano pli-malpli ankaŭ prosperas.
La reago de la atakintoj estas simila: armintaj unuoj elsvarmas (per neoficiala ’antaŭe pafi, poste demandi’ ordono en siaj poŝoj) laŭ la plej belaj histeria-militaj tradicioj.

Adams kaj kelkaj raportistoj ankaŭ akompaniĝas al la unu el pluraj patrolanta formacio, kiun ne alio estras, kiel generalo Nguyen Ngoc Loan, la unu el pluraj komandanto de policio … Kuriero alveturas: sukcesis ekkapti unu vjetkongon. Ili ekhavas ordonon, ke direku la ĝise sufiĉe ĉirkaŭbatintan kaptiton al komandanto. La atencinto surhavac civilan robon, neniun gradsignon li havas. Kiam ili alveturas, la generalo anstataŭ longdaŭra priaŭskulto subite eltiras la sian pistolon kaj elŝprucigas la cerbon de la kaptito. Adams forklakas la fotografilon.

(Mi alvokas la atenton de ĉiu pri la AK, en la mano de sud-vjetnamia policisto! De kie ĝi alvenis en lian manon?)
Li ekspedas la bildon en Novjorkon, kie la ĉefredaktoro post longdaŭra konsiderado meti sur la frontpaĝon, apud tian bildon, kiu unu viktimiĝintan infanon de norduloj prezentas, ke ĝi alvoku pri la teruroj de milito la atenton. Pri la alia bildo eble jam neniu memoras, sed la foto de ekzekuto iĝis kontraŭmilita ikono.

Ĉu krimago estis la ekzekuto?
Laŭ la internaciaj konvencioj, la tiu batanta kliento, kiu ne portas gradsignon, civilan robon surhavas, sian armilon kaŝe portas, ne devas laŭ militkaptito rigardi, ĉelokte oni estas ekzekutebla. Klara estas la afero, ĉu ne? Ne, ĉar la generalo estis komandanto de ne milita sed policia unuo, kaj ne milita, sed publikorda agado agitiĝis, kaj tiel tuj estas alia la kuŝado de knabino laŭ la juristoj.

Sed ankaŭ kiu estis la ekpafinta persono?

Nguyen Van Lem (alinome Bay Lo) estis komandanto de unu el pluraj vjetkonga unuo. Je la komenco de Tat-ofenzivo, kiel jam mi menciis, tioj formacioj atakis ankaŭ la formaciojn de regulaj fortoj, prene sur sin la malkaŝan batalon. (Laŭ la vjetnamia plano la kuna atako de vjetnamiaj regulaj fortoj kaj la vjetkongo estus frakasinta la sudajn fortojn.) La formacio de kapitano surpizatakis en la sajgona Go Vap urbparto estanta artilerian bazon Co Loa. Ĝis 10 horoj la atakantoj per malpezaj armaĵoj okupis la bazon, danke al la sud-vjetnamiaj armitaj fortoj: ili kapitulacis aŭ rifuĝis. En la militakirinta garnizono ili kaptakiris ankaŭ dekdu 105 mm-ajn pafilegojn.

Laŭ la bataleja raporto (RCS: MACJ3-32 K-1):

En la okupinta bazo Bay Lo alkondukigis la kaptitigintan subkolonelon Nguyen Tuan, personan konatulon kaj amikon de generalo Loan, kaj li alvokis, ke li montru al kun li alvenintaj militistoj la manipulon de la blendveturilo. La subkolonelo tion ĉi neis, pro tio la vjetkonga kapitano ekzekutigis la lian en bazo loĝantan okmembran familion, el kiuj nur al unu dekjara infano sukcesis kun gravaj vundoj postvivi la kruelaĵon.

La sudaj fortoj ankoraŭ samtage nokte per prezo sep falintoj kaj dudekkvin vunditoj, ĉirkaŭ 100 vjetkongulojn mortige reokupis la bazon, la vivrestintaj agresantoj savis sin.

Ĉu estis preciza la raporto?

Laŭ la esploroj tio tempe en la bazo ne garnizonis tankoj, tiel al la subkolonelon oni ne estus ordoninta, ke li lernigu al la atakantoj, kiel devas funkciigi tiujn. Sed kelkaj APC jes, respetive laŭ la raportoj, antaŭe estus kapitulacinta la bazon, la defendantoj faris pri neuzeblaj la 105 mm-ajn pafilegojn, tiujn provis funkciigi, malsukcese. Dum la kontraŭatako ĉi tiojn senvunde ili reakiris. Ĉu eble, ke dum la bataleja miskonfuzo el la APC, el la pafilegoj estis tankoj?

Pli malfrue per tridek ses horoj en la ĉina kvartalo, en la proksime al pagodo An Quang, ĉe la estra centro de komunistaj fortoj ili malliberigis Nguyen Van Lemp-on. La postaj rememoroj estas ankaŭ ĉi tie malklaraj: laŭ unuopuloj apud la freŝa amastombo kaptis lin, en tion ili enpafis la laŭ ili kaptintajn sudulojn, aliaj tion diras, poste post minutoj ili kaptis, kiel li murdis ok homojn, unu sud-vjetnamian kontoriston kaj sian familion.

Adams tiel rememoris pri la afero:

„Tagoj poste ni eksciis, ke la kaptinta bubo estis vjetkonga subleŭtenanto (sic!), kaj li murdis unu policiston antaŭ minutoj, ke ili malliberigis kaj ĉeloke ekzekutis lin. Li havas domumentojn, kiuj atestis, ke li apartenis al vjetkongo.”
„Nur poste mi eksciis, ke la ekzekutinta kaptito propramene mortigis unu polican majoron, la plej bonan amikon de Loan, poste per tranĉilo ankaŭ li finigis kun la familio de la policisto. Kun la lia edzino, sep infano, la okdek jara lia patrino…
Kiam ili kaptis lin; ĉion ĉi mi ne sciis pri li. Nur mi estis tie ĉe la okazintaĵoj, kaj mi pretigis la fotografaĵon.”

En la poste unu jara raporto tiel li deklaris:

„La generalo elzekutiĝis tiun vjetkongon, kaj mi per mia fotografilo murdis la generalon. La fotogragaĵoj apartenas al la plej fortaj armiloj – oni kredas al la fotografaĵoj, sed tiuj mensogeblas, ajne ankaŭ sen ia manipulado. Havas tiujn, kiujn la bilnoj ne povas komuniki: «Kion vi estus faris, se vi estus estis la tiu generalo, tiam kaj tie, je tiu varmega tago, kaj vi ekkaptos la tiel nomatan «malbonknabon», poste ke li eksplodigis kelkajn el la viaj militistoj? El kio vi scias, ke vi ne estus tiris la ellasilon?»”

Poste li persone petis pardonon de post la falo de sud-vjetnamia stato kun lia familio en Ameriko rifuĝinta generalo, pro tio ke li kotumis la reputacion de li kaj lia familio. Post morto de Nguyen Ngoc Loan, sed Adams nomis lin por la batalisto de vera afero:

„Tio ĉi homo estis unu heroo, Ameriko devus plori lin. Furiozigas min, ke sen tio li devis deiri, ke oni scius ion pri li.”

(Hiryu 2,0)

El la lemil.blog.hu „Publik- kaj miltitorda-historio, ete alie - ankaŭ Clausewitz tien skribus”


cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

27 november 2012

Estas mi esperantisto - poemo

Estas mi esperantisto

Verda stelo sur la brusto
ion palas pro la rusto.
Mi ne estas purigisto;
estas mi esperantisto.

Kuŝas ie sub tegmento
„Netuŝebla Fundamento”.
Tuŝu ĝin nur la Mefisto;
estas mi esperantisto.

Polvkovrite sur bretaro
putras mia SAT-vortaro.
Tedas min la vorto-listo;
estas mi esperantisto.

Gramatikon mi ne konas
kaj gazeton ne abonas…
librojn legu la verkisto;
estas mi esperantisto.

Mi parolas kun rapido:
„Bonan tagon! Ĝis revido!”
Ĝi sufiĉas por ekzisto;
estas mi esperantisto.

Pionirojn mi kritikas,
la gvidantojn dorne pikas
kaj konspiras kun persisto;
estas mi esperantisto.
 
Por la venko mi esperas,
sed neniom mi oferas.
Mi ne estas ja bankisto;
estas mi esperantisto.

Se baraktas en la krizo
la movado, organizo,
helpas mi nur per rezisto;
estas mi esperantisto.

Flugas per facila vento
el la buŝo Nova Sento.
Ĝi sufiĉas por sofisto
estas mi esperantisto.

Post la mort’ ĉe tombo mia
staros „rondo familia”,
nekrologos ĵurnalisto:
estis li esperantisto.


(Julio Baghy)
Cxar nun ni vidas per spegulo malhele sed tiam okulon cxe okulo nun mi konas lauxparte sed tiam mi konos tiel same kiel ankaux mi estas konita


Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)
 

26 november 2012

Kiu alkroĉos la sonorileton kolon de kato? – apologo


La musoj kaj la kato

Kunvenon organizis la musoj. La plej forta kaj prudenta muso tiel diris:
- La nia plej granda kontraŭulo estas la kato. Tia silente ĝi iras, ke ni ne rimarkus. Estus bone, ke sonorileton ni alkroĉis ĝian kolon! Ni estus aŭdonta, se ĝi alproksimiĝos, kaj ĝustatempe ni estus kaŝiĝonta.
- Prave! Ĝuste! – kriadis la musoj.
- Kiu alkroĉos la sonorileton kolon de la kato? – ili demandis.
Pri tio tasko neniu entreprenis el inter la musoj.

Popolfabelo

El la „Mia unua legolibro – Por la 1-a klaso” titola lernolibro de Jenő Esztergályos.
Ilustraĵo: Krisztina Kurucz
 


cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis
(kaj superan bildon faris):
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

24 november 2012

Ĉu la „malbonigintaj” infanoj…?

Ĉu miras la gepatroj, ke ni estas „malbonige”? Tarzano duonnude kuregadas… Cindrulino je meznokte hejmeniradas… Pinokjo konstante mensogas… Aladino ŝtelas… Batman per 220 km/h rapido rapidegas… Dornrozinjo estas maldiligenta, ĉiam dormas… Sed Neĝulino kun 7 viroj kunvivas…

Nekonatulo el la reto


cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)
 

23 november 2012

La eŭropa situo

Al tiuj kiuj ne komprenas, kio estas la eŭropa situo precize:

Teoremo de Pitagoreo – 24 vortoj
Patro-nia – 66 vortoj
Leĝo de Arĥimedo – 67 vortoj
Dekalogo – 167 vortoj
Gettysburg-a parolado de Lincoln – 286 vortoj
La Usona Deklaro de Sendependeco – 1.300 vortoj
La Usona Konstitucio kun la 27 amendo – 7.817 vortoj
La leĝo de Eŭropa Unio pri la brasikoj – 26.911 vortoj.

(laŭ anglalingvo)


 Nekonatulo el la reto


cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

19 november 2012

Jen prenu, la nenio! - Ĉu vi konas la fabulon, pri tiu knabo kiu lupon kriis?

Bashir: Oni devus skribi studon pri tio.
Garak: Pri kio?
Bashir: Ki kiu estus ĝia kaŭzo, ke unuj ne estas taŭga fidi neniun, ankoraŭ ne tiam, tiu ĉi estus sia elementa intereso.
Garak: Kial kredas por mi neniu, ne tiam, kiam mi veron diras?
Bashir: Ĉu vi konas la fabulon, pri en tiu knabo kiu lupon kriis?
Garak: Ne.
Bashir: Infana fabelo. Pri eta ŝafistknabo temas, kiu enuiĝas sin, kiam li gardas la ŝafaron, por tio ekkriadas direkte al vilaĝo, ke lupo atakis je la ŝafaro. Ja homoj alrapidegas, sed ja ne estas lupo. Li tiun diras: ĝi forfuris, kaj la vilaĝanoj laŭdi lin por sia vigleco.
Garak: (ridete) Inteligenta knabo! Ĉarma eta fabelo!
Bashir: (daŭrige) Ankoraŭ ĝi ne havas finon. Sekvanta tago ree li faras, kaj ankaŭ je tria tago. Je la kvara tago vere venas la lupo. La knabo el plena sia gorĝo blekas, sed la vilaĝanoj ne venas, kaj la knabo kaj la ŝafaro estis devorinta.
Garak: Ĉi tio sufiĉe estas nigra por infanfabelo, ĉu vi ne pensas?
Bashir: La moralinstuo estas tio, ke kiu ĉiam mensogas, al tiu finekike neniu kredas. Ne tiam, kiam oni diras veron.
Garak: Ĉu vi estas certa Doktoro, ke tio ĉi estas la moralinstruo?
Bashir: Ja certe! Kio alia estus?
Garak: (objektive) Ke neniam ni mensogu dufoje tiun saman.

DS9 3×20 (66) "Improbable Cause"


Cxar nun ni vidas per spegulo malhele sed tiam okulon cxe okulo nun mi konas lauxparte sed tiam mi konos tiel same kiel ankaux mi estas konita


Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

18 november 2012

Husara sturmo

    La lasta hungara ĉevalsturmo je 1941 mirfrapis ankaŭ niajn tiamajn aliancanojn. Vere tio ĉi estas neregula okazo, ja ankankaŭ en la 1-a mondmilito kristalklare malkovriĝas, ke al la kavalerio – se laŭ tradicia senco ni alrigardas, nome pri dorso de ĉevalo batalntajn militistojn ni imagas antaŭ nin – vesperiĝis, Kontraŭ tio ĉi ne nur en la transporto ludis gravan rolon ankoraŭ ĉiam la ĉevaloj dum la tempo de 2-a mondmilito, sed ankaŭ plura ĉevala divizio deĵoris tiam. Ĉe plejparto ĉi tio tion signifis, le sur dorso de ĉevalo vojaĝis la soldatoj de ĉevalregimentoj inter du punktoj, sed esceptoj tial prezentiĝis:

    „La batalojn de la pli fruas historiaj eraoj karakterizaj memorindaj ĉevalsturmoj dum la 2-a mondmilito nur sporade troviĝis. Lastan tiaspecan batalagadon de la hungara kavalerio signifis ankaŭ tiu la famekanata okazaĵo, kiun la 15-an Aŭgusto la por okupado de urbo Mikolajivo kaj por ĉirkaŭfermado de la tie defendantaj sovetaj formacioj sin antaŭenpremtrudantaj germanajn kaj hungarajn armeounuojn sekurigantaj militistoj de 4-a husara regimento plenumis.

[…] Al la batalgrupo sur la placo direkte al okcidento de en Mikolajivon direktiĝanta fervojolinio devas antaŭenrompi, devis okupi la kvar kilometrej okcidente situantan terenetapon, ke per ĉi tio ĝi malhelpu eventualan elrompiĝon de sovetaj rotoj direkte nordoriente. La husarbandoj sur malkaŝa, supervidebla tereno, dum konstanta malamika artileria fajro, inter flamantaj grenparceloj, en ŝvitiga varmego ekbatalis.
Pri ilia ĉevalstormo unu germana okulatestanto[1] en la sia postmilita memuaro sube li rememoris:

    „Matene ankaŭ ni staris en malmola batalo kun la malesperiĝe sin defenda kontraŭlo, kiuj apud la alta fervoja taluso enfosis sin. Jam kvarfoje ni kuratakis kaj ĉiam kvarfoje ili repuŝis nin. La komandanto de bataliono blasfemis, sed la komandantoj de kampanioj estis senpovaj. Tiam ĉi anstataŭ artileria patronado, kiun ni sennombre petis, unu hungara husara regimento aperis sur la okazejo. Ni ridis. Kion la diablon volas tioj ĉi fari ĉi tie?! Ĉi tio estis ete tre multa al la siaj graciaj, elegantaj ĉevaloj!

    Subite ni stuporis: ĉi tioj la hungaroj freneziĝis! Eskadrono post eskadromo alproksimiĝis direkte al ni. La por bronzkoloro bruniĝintaj, gracilaj rajdistoj kavazaŭ tienkreskis al la selo. Siaj kolonelo per brila, ora ranginsigno en lia kolo, eltiregis sian glavon. Kvar, aŭ kvin kirasveturilo elsaltis sur la flankojn, kvankam la miliono en la posttagmeza suno, per briladaj glavoj finsprintis sur la larĝa ebeno. Eble Seydlitz turmis iam! Pri ĉio singardo forgese ni elrampis el niaj lokoj.

    Tia estis ĉio, kiel grandioza rajdfilmo! Ektrundis la unuaj pafoj, poste ĝi estis pli maloftaj. Per elstariĝaj okuloj, senkredeme ni vidis, ke la soveta miliono, kiu ĝis tio per tia senindulga fanatikismo eldefendis niajn atakojn, turniĝis kaj panikeske forgesis siajn lokojn. La triumfaj hungaroj sed antaŭ mem persekutis la ruson kaj per siaj brilegaj sabroj dispecigis ilin. La husarglavo tiel ŝajnas ete malmulta estis por la nervoj de rusa muĵiko! Nun unufoje la primitiva armilo triumfis super la moderna instalaĵo.”


 Detalo el la libro de Péter Szabó-Norbert Számvéber: La orienta militejo kaj Hungarujo 1941-1943 Eldonejo Puedlo – 1-a eldono: 2002
[Szabó, Péter – Számvéber Norbert:
A keleti hadszíntér és Magyarország 1941-43;
(Puedlo Kiadó - 2002)]

nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.


El hungarlingvo tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

 [1] Kern, Erich (1906-1991) - nask: Erich Knud Kernmayr -aŭstra nacia, dekstra flanka ĵurnalisto, verkisto kiu ofte skirbis pri la soldatoj, pri la heroeco de la germanaj soldatoj en la 2-a mondmilito

17 november 2012

Enketo de UNO

En la pasea monato laŭmondan enketon startigis la UNO.
Nur unu demandon ili direktis:
„Bonvolu diru sian sinceran opinion pri tio, ke kiel oni solvus la nutraĵmankon en la aliaj partoj de la mondo?”
La enketo kun kompleta malsukceso finiĝis.
En Afriko oni ne sciis, kion signifas la penso de la „nutraĵo”.
En Orient-Eŭropo oni ne sciis, kion signifas la penso de la „sinsero”.
En Okcident-Eŭropo oni ne sciis, kion signifas la penso de la „manko”.
En Ĉinio oni ne sciis, kion signifas la penso de la „opinio”.
En la Proksim-Oriento oni ne sciis, kion signifas la penso de la „solvo”.
En la Sud-Ameriko oni ne sciis, kion signifas la penso de la „bonvolu”.
En la Usono sed oni ne sciis, kion signifas la penso de la „aliaj partoj de mondo”.

(nekonatulo el reto)


cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)



16 november 2012

Nacia festo


Feliĉan Triumfan Kontraŭrevolucian Tagon mi deziras al ĉiu mia kotraŭrevoluciista amiko!
Ni memoru pri la 16-a de Novembro, 1919

Admiralo Horthy enmarŝas en por komunista iĝinta ĉefurbon Budapeŝto.
Vivu la sinjoro Guberniestro! Vivu la Reĝo!

Per Spegulo


cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

15 november 2012

Ĉu nur patrino?

De virino, kiu guste la sian rajtigilon volis renovigi en la departementa ofico, la oficistino demandis, ke ĉu kio estas ŝia okupiĝo? La virino hezitis, ne vere ŝi sciis, kiel ŝi difinu sian laboron.

- Tiel mi komprenas - klarigis la oficistino - ĉu vi havas laboron, aŭ nur…
- Jes ja, ke mi havas laboron - indignis la virino - mi estas patrino.
- La patrineco ne kalkuliĝas kiel okupiĝo, la „familianino” estas la adekvata vorto – akcentis la oficistino.

Ĝis ĉi tioj tagoj mi ne ekmemoris la historio ĝise unufoje en saman situacion mi alvenis en la Urbestra Ofico. La oficisto videble estis unu karierista damo, ekvilibriginta, efika kaj obscedito de tiaj gravaj titoloj, kiej: „Ofica Konfesigisto”aŭ „Urba Registristo”.

- Kio estas via okupiĝo - ŝi demandis.

Ĉu kio instignis pri tio, ke tion ĉi mi demandu, mi ne konas, nur enmergiĝis el mi la vortoj.
- Mi estas scienca kunlaboranto en la kampo de infanevoluado kaj homaj interrilatoj.

La oficistino stuporis, la globkrajono ekstaris en sia mano kaj tiel ŝi vidis pri mi, kiel kiu aŭdas malbone. Mi ripetis malrapide, akcente la gravajn vortojn. Poste admire mi rigardis, kiel mian aserton per negraj blokliteroj, sur la ofican presaĵon ŝi skribis.

- Ĉu mi demandus - komencis la oficistino interesiĝe - ekzakte kion vi faras sur tio kampo?

Mezuratece, sen ĉio eksciteco en mia voĉo, mi aŭdis mem demandi:
- Pluformigantan esplorlaboron mi faras, en laboratorio kaj tereno. (Kutime tiel mi diras: en la domo kaj ekster domo.) Al la mia estro mi laboras (al la Sinjoro unuavice, poste al la plena familio), jam mi akiris kvar rekonojn (ĉiu estas knabinoj). Kompreneble tio ĉi laboro estas unu el la plej vokiĝinta sur la mondo (ĉu volas iu kontraŭdiri?), kaj ofte ĉiutage 14 horojn mi laboras (la 24 estas pli procime al la realo). Sed la mia laboro pli multajn defiojn rezervas, kiel la plej multa meznombra kariero kaj la rekono estas pli multe kontentiga, kiel nure la mono.

La ofocostino per daŭre kreskanta honoro kompletiĝis mian presaĵon, ŝi ekstaris kaj persone akompanis al la pordo.

Kiel mi surveturis sur nian algaraĝejon, enpensiĝe en mia admirinda nova kariero, kuris kontaraŭ min la miaj laboratorio-asistantinoj. Ili havas 13, 7 kaj 3 jarojn. De sur la etaĝo mi audis novan eksperimentan modelon de nia infanevoluada programo (6 monatajn havanta bebo), kiel unu novan voĉŝablonon ŝi testis. Mi tiel sentis, mi plagis sur burokrataĵon! Mi tiel ŝajnas antaŭ ili, kiel kiu estas multe pli moŝta kaj pl nemalhavebla por la homaro, kiel la alia „nur patrino”.

(nekonatulo el la reto)


cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis el hungarlingvo:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

13 november 2012

Bildfilozofio de nekonatulo

Ne pro tiu pluru, ke ie estas malbona,
sed ekiru tien, kie estus bona…

(nekonatulo)





nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

12 november 2012

Murdintoj inter ni

En la bildo Ladiĉjo Dózsa[1] – kiu hodiaŭ estas aktoro, enscenigisto – estas videblanta, kiun en Novembro de 1956 la sovetaj rotoj malliberigis, sur la strato al la muro starigis kaj ekzekutis. Siaj ĉiuj kampanoj mortis, sed pro ia miraklo li ne, kaj en la hospitalon de strato ’Szövetség’ oni transportis.

De ĉi tie la ido de postrestinta komunista terorista organizo – ’ÁVH[2]  – la „timegigintaj vatomanteluloj”[3] transportis en la hospitalon de prizonuloj kaj komencis lian konfesigon. Tio ĉi sia „hungara” konfesigisto ĝis morto piedfrapadis la 14-ajn jarajn infanon, poste kiel kiu bene finis sian aferon, la terorgrupo eltransportis lin en la tombejon de strato ’Fiumei”, kun kadavroj de la aliaj ĝismorttorturintoj.

Ĉi tie en amasotombon ili ĵetis lin, kaj surverŝis per kalko. Por la laboristoj ili malpermesis, ke ankaŭ ununuran kadavron elprenu el la kavo. Tiel same malpermesis la popolfortistoj ankaŭ al la kuracistoj, ke infanofn per paftraŭmato ili kuracu, se ili ne dirus al ili.

Sed unu bonfar-animula tombofosisto rimarkis, ke ankoraŭ li vivas kaj kaŝate savis la korpon kaj nokte transportis en la hospitalon de strato ’Szabolcs’, kie per ok horaj operacio oni savis lian vivon.

Kaj tial ke la idiota vatomantelulo raportis por la registro, ke li mortis, plu jam oni ne seĉis, ne molestis, plu nek mortigis, nek suferigis.


Kaj laŭ mi ankoraŭ li ne ricevis sufiĉe da honorigon por tio ĉi pro sia heroeco, kej precipe ne konvenan hodiaŭan intelektan, estran laboron en la publikservado (sed tiuj aŭ ties putinidoj estris ankaŭ hodiaŭ, kij lin ĝos morto piedfapadis).
Ĉi malgranda hungara ’Satyricon[4]…? Ĉu aŭ estas plej profunda la interrilato?

En la 56-on sekvontaj reprezalioj la terororganizo prefere uzis la fotografaĵojn de okcidentaj fotoraportistoj, ke en tiuj renkonteblulojn prijuĝu. Plurajn surbaze de fotografaĵoj de ’LIFE’ mortkondamnis.
Surbaze de alia mondfama forografaĵo de ’LIFE’ pretigis Lajos Győrfi[5] skulpartisto en la interstrato ’Corvin’ starigintan „Peŝta knabo”[6] titolan sian kreitaĵon, kiu al tioj ĉi knaboj, por la batalantaj junularo, por la plej junaj liberecbataluloj ĝi starigis memoron.

Ili restu en paco – sub la espero de la feliĉa resurekto!
[Ankaŭ pro tio estas terura, kiu hodiaŭ okaris en Hungarujo, kiel la ankaŭ hodaŭ vivantaj postbolŝevikoj, la infanoj de la teroristoj kaj la liberaluloj ignoras naciajn sentojn, simbolojn kaj historion de tio ĉi nobla nacio…]

Per Spegulo


cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

Notoj:
[1] DÓZSA, László (n. 1942) – prononcu: ’Laslo Doĵa’ – ’Ladislao Doĵa’
[2] ÁVH – Ŝtatodefendada Registaro – sen leĝa kontorolado (nur kun kontrolo de komunista partio) funkciinta terororganizo, kiun preskaŭ nure judoriginantoj estris
[3] Robo, vetaĵo –Vatomantelo – (ruse: фуфайка; hungare: pufajka) subŝtofinta surtuto, kiun la teroristaj komunistoj surhavis, laŭ soveta modo
[4] Fama verko de Titus (aŭ Gaius aŭ Caius) Petronius Arbiter [tio estas: majstro, estro aŭ arbitracianto] latina verkisto (?- p.K. 66)
[5] GYŐRFI, Lajos [Ludoviko] (nask: Karcag, 1960) hungara skulpartisto
[6] hun: „Pesti Srác” – Peŝt estas urbparto de hungara ĉefurbo Budapeŝto kiu en 1873 unuiĝis kun urbo Buda, kaj Óbuda – srác [pron: ŝrac] estas jida vorto, en la hungarlingvo estas slango, ĵargono, apaĉolingva vorto; ĝia signifo: knabo, juna knabeto, strata knabo, bubo, ideto

10 november 2012

Al la Mahometo-filmo (el la taglibro de ŝafo-popolo)

Ĉu ne, ni memoras ankoraŭ? Kial pretiĝis la fama/misfama Mahometo filmo, la mahometana mondo unuece erupciis kaj ekflamigis tion ĉi tion, ĉiun, kiu havis sub la manojn.

Ĉar ili pensis insulti siajn la plej profundajn, enajn sentojn.

Ĉefmuftio de Saŭda Arabujo ŝejko Abdul Aziz Asheikh alvokis la en miskonscio de la sia liberalismo baraktantan, efektive kontraŭreligian kaj kontraŭkristanan Okcidenton, ke „li faru por puneblanta insultadon de tiaj grandaj profetoj kaj mesaĝistoj, kiel Abrahamo, Moseo, Jesuo aŭ Mahometo”. Nun ni ne pri tiu okupiĝu, ke en la „evoluintan” okcidentan civilizacion la mahometana kredsistemo (laŭ tioj) per siaj armiloj superos – ja la historio pri tio temas la plej ene – sed per tio, ke ĉio kredsistemo, religio kaj popolo havas memajn sanktajn ideojn, figurojn kaj pri temo de humuro aŭ moko ne fareblaigajn sanktaj formojn.

Tio ĉi ankaŭ pri ĉiu popolo estas vera.

Provus iu per tio diri spritaĵon ekzemple, ke la slovaka balzono devenas el la hungara blazono, aŭ ke la fiere kantita slovaka himno efektive estas hungara popolkanto. Se tio ĉi ankaŭ estas vera, la slovakoj ĉialmaniere sentas laŭ ofendo. Kvankam ili havas nur 20 jarajn ŝtaton, sen historio – sed des pli grandan nacian fierecon.

Ĉu aŭ estus humuron skulpti el la rusa nacia sento?

Aŭ provus iu per la „franca gloro” diri spritaĵon, Aŭ per la finna, la estona eventuale per la germana.

Ĉu ni kapablus imagi pornan filmon, kiun en iu germana labortendaro oni filmas kaj la ĝiaj roluloj estus judaj kaptitoj, kiel ili flirta kun la gardopersonaro?

La verkisto estus ekhavonta sufiĉan kaj varman – el la ĉiu lando de mondo oni estus elpelonta lin kaj li estus ironta la Nordan Poluson, ke li kune vivu kun la Sanktaklaŭso.

Ĉiu la atendeco kaj dezireco por ununura popolo de Eŭropo ne koncernas. Por la hungara.

La hungaran historion, la hungaran legendomondon, la plej antikvajhungaraj simbolojn, la praan hungaran skribon ne nur estas permesata, sed estas devigata mokadi. Jam se iu pri sangoriĉa liberalulo opinias mem. Kaj kiu ne estas tiu – li kaj devas toleri falsigon de sia historio kaj por objekto de grotesko farigon. Kaj tiam ĉiam samtiuj apelacias pri la parollibereco kaj toleremo, kiuj je la superaj aferoj tuj protestos, defiladon organizos. Kiel oni agis, kiam iuj porkajn ungegojn enmetis la Danubo-bordajn ŝuojn, aŭ oni alkroĉis tiojn statuon de Wallenberg.

Emese estas en la hungara legendmondo unu el alia estimita figuro de hungaroj, ŝi estas prapatrino de hungaroj, de kiu la postaj – laŭ Eŭropo estimataj – monarĥoj siaj, la Árpád-dinastio naskiĝis.

Kaj estas rolulo de tiu sama legendo ankaŭ la fama Turul-birdo, tiun liberaluloj almenaŭ 100 jare per la malamo de la malamo koleras.

Kiam humuraj inklinaj liberaluloj serĉofilmon faris pri la Patrujakiro, por objekto de ridindo farige la 7 vezirojn, tamen eksibis neniu.

Kiam rolulo de karikaturo estis la Sankta Dektro – integre restite brakno de nia unua reĝo – neniu eksibis.

Ĉar en Hungarujo estas permesata en kolon de niaj naciaj granuloj, reĝoj tabulojn pendigi, Kaj neniu estus dirita nenion. Tion ĉi estas permesata. „Al ili”. Ni provus tion saman fari ĉu kun Wallenberg… ĉu per la Arbo de Memoro. Ni memoru kiom indignon sekvigis, kiam sur kapon de perfida premiero de Hungaruja unu grupo kipaon metis kaj liajn meritojn resumantan surskribon sur lian kolon. Ĝis monatoj ululas niaj leberaluloj pri la ŝteliranta faŝismo kaj ĉian infanaĵon ili kunbabilaĉis en Okcidento.

Sed kiam oni laŭ plumpinon figuras la prapatrinon de hungaroj, kiam la Turul-birdon pri pantaleoneta idiotulo oni bildigas (kaj kiam la sia deviga akcesoraĵa glavo – kiun sur ĉiu statuo per siaj piedoj pugne premas – ĝi aspektas por unu piedpremita kruco), ĉiojn la impertinenton kaj insultadegon la hungaro toleras. Por la hungaro estas deviga toleri.

Ĉu oni devas ekflamigi ambasadejojn, diplomatojn devas amasbuĉi por tio, ke ili eltrovu, ne ludu per nacia fiero de popolo, kaj per sanktaj devotaĵoj? Ĉu vere?

Ĉu vi vdas mondo, kiom ŝafo-popolo estas tio ci la hungaroj… ĉar la hungaroj tamen faras tion.

Sed estus bona, ke vi ne estus kutimiĝata, kaj ne estus pensata, ke tion ĉi ankoraŭ ankaŭ ni ĝuus.

Eterna saĝeco estas: „Kaj li diris al ili: Atentu, kion vi aŭdas; per kia mezuro vi mezuras, laŭ tiu sama oni mezuros al vi, kaj eĉ faros al vi aldonon.” (Mar 4:24)

Kara mondo: Ne afliktu la hungaron – ĉar la mezuro pleniĝas. Tre pleniĝas!

„…por kompletigi ĉiam la sumon de siaj pekoj; kaj sur ilin venis la kolero ĝis ekstrema mezuro.” (1Th 2:16b)

Per Spegulo


cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Skribis kaj tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)