28 október 2012

Vojaĝo al Parizo



(poemo ankaŭ por komencantoj)


Afiŝo de mondfama grafikisto,
Hans Rudi Erdt (1883-1925)

Kun vizo kaj valizo
Vojaĝis al Parizo
Knabin’ el Varsovi’.
Vojaĝis mi kun ŝi.

Obsino de l’ knabino
Jam ĉe la pola limo
Forlasis dece ŝin.
Ni ridis ĝis Berlin.

Dumvoje, ho tre ĝoje,
Ŝvitadis mi plurfoje
Sub ŝarĝo de l’ valiz’
Helpante ĝis Pariz’

Kaj tie tradicie
Ŝi dankis min gracie:
Ĉarmulo estis vi,
Ĉar – mulo estis vi.

(Julio Baghy)


cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

 



27 október 2012

La „Patro nia” el la unua lernolibro

Sen akcentosignoj, korektinta bildo el la plej unua traduko
Patro nia, kiu estas en la ĉielo,
sankta estu Via nomo,
venu reĝeco Via,
estu volo Via,
kiel en la ĉielo, tiel ankaŭ sur la tero.
Panon nian ĉiutagan donu al ni hodiaŭ
kaj pardonu al ni ŝuldojn niajn
kiel ni ankaŭ pardonas al niaj ŝuldantoj;
ne konduku nin en tenton,
sed liberigu nin de la malvera,
ĉar Via estas la regado, la forto kaj la gloro eterne.
Amen!

(La dua estis la tradoko de unua ĉapitro de Biblio.)
 
 cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.



Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

 

24 október 2012

Hodiaŭa frazo de hungara premiero pri futuro de Eŭropo

„Eŭropo sen nacioj ne havas koron, sen kristanismo ne havas animon.”

(Viktor Orbán, Budapeŝto, 23-an Oktobro 2012.)

 Európának nemzetek nélkül nincsen szíve, kereszténység nélkül nincsen lelke.


 cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

20 október 2012

Subjektiva juro – Epokspirito

„Reaktiviĝis sin Aladaro Horváth, la je 90-aj jaroj sennombrofoje etnajn streĉitecojn semanta veziro de romaaj, eksa SoDoSo-a politikisto” – ni estus legintaj nelge en ĉiaj presodisvastigo. La estro de Romaa Burĝjura Movado kelke jare li posteniĝis, sed nun per nova forto kaj en nomo de nova organizo asertis antaŭ la Parlamento, ke la ciganoj ankaŭ la sian fizikan estonton sentas pri danĝero. kaj tiun li postulas, ke por ili subjektive jure estu rajtigita liverado de la trinkakvo kaj kurento.

 Horváth klopodas ankaŭ tiun atesti, ke jure eskapis en Kanadon la romaoj. (Ke jure oni resendas ilin de ĉie, tiun li ne forcis.) Nelge ankaŭ tiun li asertis en Toronto, ke en labortendaron trudus la registaro la ciganan laĝantaron. Ĉi tio ciganafera postulado estas ankaŭ tia kaŝfia, kiel la virinjura furiozo. Sur tion li masonas, ke la malfeliĉa politikisto – se nur oni ne volas esti posedanto de ĉia epiteto kaj etikedo, tiun poste ĉiaj bruselaj akvokapuloj surlegos sur la kapon ekkriade – nur singarde kaj katpaŝe kuraĝas oponi, anstataŭe, ke „Nu, forportu vin, kion vi imagas, idioto?” per ekkrio oni rifuzus. Ĉar nun ĉu serioze tiun pensas tio ĉi Horváth, ke tiu estas la ordo de vivo, ke la hungaroj en propra lando toleru unu tavolon, kiu neniun donas, kontraŭe devas alimenti, pagi sian komunuman servon, doni al ĝi loĝejon, doti per lernolibroj, kaj ne protesti, se ĝi malobeas la validajn leĝojn? Ĉu ke subjektive jure ĝi frapus la instruiston, policiston, aĝan, dum plena sia vivo laborantan civitanon?


La sia neksa peto estos tiu, ke subjektive jure estu rajtigita la poŝtelefono, la rato, la benzino, la biro, kaj la plata televido. Ja, kaj subjektive jure ne devu labori.

Ĉiun ne estas verŝajna, ke alstrebos Aladaro Horváth. Tion ĉiocerte ankaŭ li scias. Laŭ la reaktiviĝanta veziro de brunaj panteroj ĉiuj – do, ke ne estas senpaga la kurento, la susuranta pantalono kaj la ludilmaŝino – jam la fizikan estonton de ciganoj minacas. Ŝerco. Sed mi diras, tion ĉi ankaŭ li scias, kaj ankaŭ liaj komisiantoj.

Oni ŝtonas la vojon direkte la intercivitanan militon ordinare.

Pozsonyi, Ádám

El „Demokrata” semajnoĵurnalo – 2012. 39.



cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

19 október 2012

Demandoj - pensoj de s-ro Stamler

Nun nur unu mi volus skizi.
Ĉu kial oni ne prezentis en hungara kinejo la ’Cristiada’ artikan filmon?
Eble tial, kial ne la ’There be dragons’ artikolan verkon.
Ĉu kial ne prezentas ununuran tian filmon, kiu pri la kristanpersekutadoj de XX-a jarcento parolas? Kiuj efektive ne nur pri la persekutado de kristanismo (katolikismo), sed pri persekutado de ĉiu valoro de antaŭmoderna mondo diras.
Ĉu dolorus prezenti la laŭ maldekstra flanko, la bolŝevismo, liberalismo farintajn krueladojn? Ĉu dolorus konfesi, ke en hispana intercivitana milito, aŭ serie la meksika ’Cristiada’ kiom pastron, virinon kaj infanton masakris la modeloj kaj antaŭbildoj de samtempa maldekstra flanko.
Abundo de holokaŭstaj filmoj surkovras la televidojn, kinojn. Samtempe tiojn ĉi kejkajn filmojn oni embuskigas. (Ne miskomprenu, ne nur pri la filmoj temas.) Se iu havas dubon pri tio (se ĝi estas, tiu jam antaŭe estas malbona), ke kiuj fiksas la mezuron, jen estas infaneska ekzemplo:
Blanka-teroro kaj siaj kompanoj, ĉu? La por burĝaj onidirintaj dekstruloj sed ankaŭ postsekve ŝtopnutras la kapojn de siaj infanoj per la stultaj, maldekstraj flankaj filmoj. Malkuraĝoj!
Anstatau toleremo kaj pacismo:
„¡Viva Cristo Rey!”

------------------------------------------------------------------------

Mi tre dankas por mia amiko, sinjoro Habelo Stamler por la penso.
La „herooj” tiun blekis: „¡No pasarán!” Kaj ni trarompis. Tion ĉi neniam ni forgesu! Kaj ni ne rigardu komunistajn kaj kriptokomunistajn filmojn.
Ankaŭ alimanire la televidilio estas nur ilo de laŭleĝa konsciomodifado.


cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

17 október 2012

Ĉiutaga Garak – pri la sperteco de mensogado

La mensogado estas same sperteco. Se vi volas daŭrigi eminente, senĉese vi devas praktiki.

A hazudozás is készség, és ha kiválóan akarjuk alkalmazni, mindig gyakorolnunk kell.
Lying is a skill like any other. If you want to maintain a level of excellence, you have to practice constantly.

14-a epizodo de 5-a episodo, 112-a parto
"In Purgatory’s Shadow"
Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.


Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

16 október 2012

Ĉiutaga Garak – pri la espero de la plej bonan

Kontraŭe, ĉiam mi esperis la plej bonan. Bedaŭrinde, spertoj alkutimigis min atendi la plej malbonajn.

Ellenkezőleg; mindig a legjobbat reméltem, De sajnos a tapasztalatok rászoktattak a pesszimizmusra.
On the contrary, I always hope for the best. Unfortunately, experience has taught me to expect the worst.

Profunda Spaco Naŭ
5-a episodo de la 6-a serio - 129-a parto
Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

Ziyal - pri la Vortao (Ĉiutaga Garak)

Laŭ mia scio la Vortao povus esti manĝegemaj, drinkemaj seksomanioj.

Nem kizárt, hogy a vorták nagyétkű, iszákos szex-mániások.
For all we know the Vorta could be gluttonous, alcoholic sex maniacs.

Profundeca Spaco Naŭ
15-a episodo de 5-a serio, 113-a parto

"By Inferno’s Light"Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.


Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

15 október 2012

Ŝerĉa botaniko – hungara ŝinkoujo

Nure kaj ekskluzive ĉe ni, en Hungarujo ĝi estas aklimatiga. Mondraraĵo, genetika miraklo, kiun el krucigo de vegetaĵo kaj besto estigis eminentaj hungaraj sciencistoj.
Frukto: ronda aŭ longforma.
Konsumo: per pano, per cepo, roste, frite, kuire, respektive krude.
El la sekiĝintaj branĉoj kolbaso-barilo estas farebla.
Jaran bezonon de familio du-tri tia arboj kovras kvietige.
Je fruktrikolto ni metu saketon inter nian mentonon kaj nazon malferme, ke la salivo en tion fluetu!

Skribis: D-ro Eŭgeno Ungego terinĝeniero kaj mastrumanto




cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)


Orakolo de Sankta Pio pri estonto de Hungarujo


„Hungarujo estas tia kaĝo, el kiu ankoraŭ unufoje belega birdo elflugos. Ankoraŭ multaj suferoj atendas sin, sed en plena Eŭropo senkompara gloro estos sia parto. Mi envias la hungaroj, kiel laŭ ili granda feliĉa torentos por homaro. Malmultaj nacioj havas tian grandpotencan gardanĝelon, kiel hungaroj, kaj certe por ili estus ĝusta pli forte peti lian protekton sian landon!”



(Pardonu min, sed tio ĉi estas ankoraŭ neaŭtentiginta orakolo – Fonto: Marana Tha, n-ro 2009/2.)




cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

14 október 2012

La interbatiĝema Sanktaklaŭso

Pri Sankta Nikolao, pri la pli poste Sanktaklaŭso multa legendo cirkulas, jes ja la plejparto nur la al tri knabinoj de vidvino enĵetintajn paketojn menciadas, el tio pli malfrue la paketo de Santaklaŭso elformiĝis.

Tiu aliparte laŭ fakto estas kanstatebla, ke oni estus io en tiu biografia indiko, ke antaŭ sia konvertiĝo li estis tre interbatiĝema homo, li estus eblinta la ĥimero de urbo, kiu plurfoje per fizika perforto klopodis plenumigi sian pensintan aŭ realan veron. El lia rekonstruinta vizaĝo neme unu iam rompinta kaj malbone kunfandiĝinta nazo rerigardas nin, kiajn traŭmatojn oni kutimis elsuferi de pugnubato. Kaj nome – okaze de Santaklaŭso –, de unu dekstramana bubo.

Sed por ke ne ni pensu, ke kun lia konvertiĝo, aŭ kun por iĝi episkopo de Mira je magia bastonfrapo aliiĝis la aferoj!

La legendaro nume ankaŭ havas unu epizodon la antaŭhistorion decantan, el 325, kiam cezaro Konstanteno la Granda kunvoki la faman koncilion de Nicea.

Notis la legendaro, ke kiam la pli poste Santaklaŭso ekvidis inter la kunvenintaj episkopoj Arion, la aleksandian diakonon – kies doktrinoj tre dividis la kuniĝulojn, kaj kies fine estis dankeblanta kunvoko de tio ĉi tuttera koncilio – li aliras al li kaj donis survagon.

Sed estis unu granda malfeliĉo. La kunvenon kunvokanta cezaro antaŭe kondiĉis: „Sed neniu perforto!” Li ordonis, ke kiu provus interbatiĝi, tiu kun hontiĝo li eksigos, tiu ne partoprenus interkonsiladon, kaj ankoraŭ el sia episkopa ofico oni evikcios lin.

Jam mem tiu cirkonstanco estas cerbumenda, ke en unu klare religia sinodo unu laikulo prezidas, sed sur tio ĉi vidpunkto ni transpaŝu facilmove. Prefere tiu estas enpensiĝenda, ke kial oni devis tian dispozicion fari? Ĉu la reguligo de la ekaperintaj teologiaj polemikoj jam ankaŭ tiam oni estis tiel la sia kutima metodo la fizika perforto?
Kaj se jes, tiam kial ni miras pri sekvontaj?

Je la sufiĉe da proksima tempopunto al okazaĵo pretiĝis unu murpentraĵo, en ĝia maldekstra malsupra angulo ĉiukaze ĝi prezetas la scenon. Per milda spektakla eŭfemismo tiun ni vidas , kiel la pli posta Sanktaklaŭso per sia dekstra mano „tusetas” vizaĝon de Ario. Ĉu ĝi estis vangofrapo aŭ pugnazo, kiun recevis Ario? Ĉi tion ni ne ekscios neniam.

Sed ĉar sendube al perforto venis la vico – konvene laŭ dispozocio de cezaro – la Nikolao de Mira tuj estus forlasinta la interkonsiliĝon kaj de sia episkopa ofici oni estus devinta eviksii.

Sed li ne faris.
Onidire nome tuj manifestiĝis unu angelo – laŭ alia varietato mem Jesuo Kristo, kun Sankta Dipatrino –, kaj ili defendis la episkopon. Tiun ili diris ke Nikolao estas senkulpa pro en kulpo kiun oni sarĝantiĝis, per kio lin nur la amo pri Dio estris lin, ne ia pasio aŭ eventuale la malamo.

Do Nikolao restis, kaj la koncilio juĝis kuntraŭ doktrinojn de Ario, estige la unuan kristanan universalan kredkonfeson, kiu ankoraŭ daŭre dividis la kristanan mondon.

Al la historio ankoraŭ ankaŭ ĝi apartenas, ke tiam Ario havis grandlinie 65 jarojn, sed Nikolao aŭ 55, aŭ 39 jarojn.

Ĝi okazis kiel okazis, sed pli malfrue Ario estos episkopo de Konstantinopolo, same patriarĥo. Numero de siaj adeptoj tempe, ankoraŭ ĉirkaŭ ĝis 400 jaroj la liaj doktrinoj signifas la ĉefvicon de kristanismo, ĝis tute konvertiĝo de la visigotoj, ĝis iliaj katoliziĝo, sed en la postaj herezmovadoj, ĉe la bogumiloj, ĉe la katarismuloj kaj ankaŭ en Italio ek-ekaperas la iama per vangofrapo aŭ per pugna silentigi dezirintaj liaj opinioj.

Per Spegulo



Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.



Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj

(HEKKP)

12 október 2012

Kulpaj vortoj - Epokspirito

Estas je 2000 eldonita, laŭ Nacia Lernolibreldonejo prizorninta volumo, en tio inter detaligo de la kutima progresa, demokratia, rasisma, sklaviga, ekskluda ktp., do laŭ buŝgusta de epoko toleremhistoria daturo[1] ekaperas unu frazo: „Liberigo de negroj”.

Ĉi estas simpla, sendamaĝa frazo, en tiu la plej servila, deviga por konveno mondcivitano neniun „tiun” trovus, ja tamen estos malfeliĉo el ĉiu en la lastaj tagoj. Mia konatulo en preparan instituton por profesoreco, kaj per siaj okuloj ŝi vidis kiam la profersoro surskribis sur la tabulon tion ĉi frazeton, unu da gravumantaj studento levis sian manon: „Ĉi tion tiel jam ne estus diri!” Tiel do la vorton. Tiun ne estus. Tiun vorton, ke negra. Iun alian devas diri anstatŭe.

Ne tiome antaŭe ekziustis organizo, kiun tiel oni nomis: Landa Cigana Loka Registaro. Laŭ ĉi tioj tagoj mi surenserĉis, kaj mi vidis, ke jam ne tiel oni nomas. Landa Romaa Loka Registaro. Tio ĉi nun estas ofociala. Ĉu ke en la pli frua kio estis pejorativa, mi ne povus imagi, kiel en tio, ke marmeladpano, aŭ infankuvo, sed do kiu mi estas, ke mi enmiksiĝu en la aĵon de granduloj?

Vortoj. Ĉi tioj vortoj iel ĉiam nur komplikaĵojn faras. Ĉiajn pensojn oni sekvigis en la homoj. Kaj oni klopodas ekskludi el la poblikvivo. Tiel ke sed la kreiĝintan malplenon oni devas plenigi, oni kreas anstataŭe aliajn vortojn. Ĉar tiu tamen estus, ke en la interparolo, se la temanta substantivo sekvas, tiam tie du sekundaj paŭzoj rezultu.

Estas ekzemple tiu vorto, kiu de memoreblaj tempoj tiun aperaĵon esprimas masive, ke iu al sia sekso inklinas. La siptomo estas malnova, depost ekzistas skribinta historio, ni scias pri tiaj okazoj. Do estis pri ĝi unu espromo, kiun ankoraŭ ankaŭ en aĝo de József Kármán[2], Pál Gyulai[3] aŭ Miklós Jósika[4] tiel oni uzis, konis Ady[5] kaj Ferenc Herczeg[6], ebrie ridaĉis pri tio Viktor Cholnoky[7] – ne pro malamo, nur do estas spritaĵa, se iu kun mustardo manĝas la marmeladajn knelojn.

Poste en erao de libereco ni ĝisvivis, ke ne estas permesata tiel diri, kiel ĝise. Ĉar la liberecego alvenos, do tuj ĝi malpermesas ion. La estaĵo de reĝeco ne malpermesis tian. Sed do ankaŭ ne asertis pri mem, ke ekzistas libereco kaj egaleco.

Do, nun alie devas nomi, kiel oni tiun diris, ke tio vorto estas pejorativa. Oni uzas laŭ insulto. Oni mokadas. Poste ni eksciis, ke de nun tiun devas diri: varma[8]. Ankaŭ ni uzas – escepte kiam oni ne vidas, kial en la drinkejo tiel ankaŭ oni diras, kiel en la erao de bona maljuna Cholnoky, kaj laŭ le nomo de libereco oni instalos ĉien kameraojn, eventuale aliformiĝos la situo. Sed ekzistas unu ĝena cirkonstanco: la homoj pri la „varma” vorto ankoraŭ ridaĉas. Kaj oni kunokulumas komplice. Oni fortiras siajn buŝojn, se iu uzas la vorton. Ĉio ete timigas min. Kio estos tiel baldaŭe. Ĉu oni deŝanĝos ankaŭ tion ĉi? Ĉu oni kreas novon? Post kelkej jaroj – poste komplice oni kunokulumadas, ke ĝi temas, kaj oni frapadas ŝultrojn reciproke – ĉu oni venos la sekvanta? Poste la pli nova kaj la pleja plej nova?

Ĉar la homoj neniam pri la esprimo ridaĉas, sed pri la poste estanta enhavo. Oni ŝanĝadus mem la konkretan substantivon pri io ajn.

Ĉu ne devus lasi kun la provadoj? La naturo – la ordo de dia kreo – sen tio ĝi estas pli forta.

Pozsonyi, Ádám

El „Magyar Hírlap” tagĵurnalo – 11-a Oktobro de 2012. ĵaŭdo


cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

Notoj de tradukisto:
[1] Daturo – komprenu, tie ĉi: narkotaĵo aŭ veneno
[2] Kármán, József – (1769-1795) hungara aŭtoro, advokato, kalvinana pastoro, episkopo.
[3] Gyulai, Pál – (1826-1909) hungara poeto, aŭtoro, literaturkritikisto, universitata instruisto
[4] Jósika, Miklós, barono – (1794-1865) hungara aŭtoro, kreisto de hungara romantika romano
[5] Ady, Endre – (1877-1919) hungara poeto
[6] Herczeg, Ferenc – (1863-1954) hungara aŭtoro, teatraĵverkisto, ĉefredaktoro, ano de Hungara Scienca Akademio, unu el la plej signifoplena verkisto de antaŭa parto de 20-a jarcento
[7] Cholnoky, Viktor – (1868-1912) hungara aŭtoro, poeto, ĵurnalisto, arttradukisto
[8] varma – sanseksualo kaj samseksualino, goja**; hungarlingve la vorto signifas temperaturon

11 október 2012

Ekssoldatiĝo

 Ken Miner – Ekssoldatiĝo

Kiam mi liberiĝis el la armeo
mi ŝtelis de la K.O. unu vortaregon
(ne multe uzitan)
du (2) littukojn
kaj unu (1) litkovrilon
    La bildon de la kakikolora bizono
    kiu pendis sur la muro de la generalo
    mi ne volis)
kontraŭ du jaroj kaj kvar monatoj

Rekompence la armeo ŝuldas al mi
mian penditan ampovon
du litrojn da analizita urino
konfiskitan trikordan banĝon
kaj mian respekton al mia lando

(1963)

Leszerelés

Mikor szabadultam a hadseregből
elloptam a parancsnokságról
egy alig használt vaskos szótárt
két (2) lepedőt
és egy (1) ágyterítőt
    (A kekiszínű bölény képe
    amely a tábornok falán lógott,
    nem kellett.)
a két év és négy hónap fejében.

Cserébe a hadsereg adósom maradt
elvesztett szeretni-tudásommal
két liter analizált vizeletemmel
az elkobzott háromhúros bendzsóval
és a hazám iránti tiszteletemmel

(trad: Vilmos Benczik)
– el la antologio „Mi vizitas mian farmon”, 204-a p. Eŭropo Libroeldonejo, 1987. –

cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)
 

03 október 2012

Malkaŝaj kaj kaŝitaj metodoj

Eta kuriozaĵo. Antaŭ tio rondcifere naŭdek jare oni elprenis el geedzeca ĵuro de fianĉino tiun destinon, ke „en ĉiu ŝi obeas al la sia edzo”. Se miaj informoj estas korektaj, nelge ankaŭ la fidelĵuron[1] oni elprenis. (Ĉu estas mirinda, ke la viroj ne edziĝis? Fideleco estas ne deviga, obeemon ankaŭ elparoli estas ekstrema, sed je eksedziniĝo la virino portas duonon de havaĵo, kaj en iuj landoj ankoraŭ li devas subteni. Ne estas „negoco”, kiel la popollingvo diras.)

Sed la progreso ankoraŭ rezervus al ni surprizojn. Sur tiajn ŝtupojn de la eŭropemo, kleriĝemo kaj toleremo ni suprentiriĝus je estonto, ke ankaŭ pori tio ni devas ĝoji, se ni ne devas notarie certigi – sub ŝarĝo de punanta, duobla personenspezimposto[2] – unu samsekseman interrilaton. Sed nun ankaŭ ne pro kapturaj perspektivoj de direkte la formorto ŝanceliĝadanta blanka eŭropa civilizo, sed pro parlamentaj asertoj de István Varga mi kaptis plumon. Ĉar tio ĉi aserto tiel grandan pulvoron superenlevis, ke – inter alioj – ankoraŭ la plej toleremulon de ĉiuj toleremoj, ankaŭ Iván Andrassew-on[3] ĝi instignis por ekparolo.

La Andrassew nomiĝita – kiu sian plumon anstataŭ beletristo kelkfoje por denuncoj[4] uzas, kiel interrilate mi antaŭe je kelkaj jaroj rilate ajna librobruligo –, nun ree plumon li kaptis, kaj li ellasis, tiu estas sia plej esenco.

„Ne pri tia virseksuliĝo mi pensas, kiel tio el István Varga[5] FIDESZ-a parlamentano kaj malgrade el la plena partio ŝvelas, kune KDNP[6]: »Eble la patrinoj devus reiri apud infanedukadon, naski du-tri aŭ prefere kvar-kvin infanojn, kaj tiam ĝi havas racion, ke plie ili honorus sin reciproke, kaj ankaŭ ne altrudiĝus la perforto en familio« – li diris en Eŭropo.” Mallaŭte mi rimarigas, en Hungarujo li diris. Ĉar Eŭropo ne koncernas min. (Ankaŭ ilin Hungarujo ne koncernas, sed ĉi tion jam ni konas.)

La perforto estas malbela aĵo. Kaj ĉiu parfortigo mallaŭdon kaj ĉiu viktimo kunsenton kaj helpon meritas. Sed ĉar la progresantoj ne en realo vivas – sed en la majuskla Utopio, kaj tiel ili tenas sin kavazaŭ en siaj vivoj ili ne irus sur la ludloko, aŭ ile ne vojaĝus estis per tramo la 4-a numera – mi estas trudata prilumi por la Andrassew-specaj gutante humanaj estuloj kelkajn bagatelon el la eternaj leĝoj de vivo.

Ĉu ni komunigu Sofinjon? -  La komunigo de virinoj kaj la libera amo
Komunista propaganda libraĉo el 1919
Supre: Proletoj de la tuta mondo, unuiĝu!
La perforto estas unu el pruraj modalo de interesovalidigo. Ekzistas siaj malkaŝaj kaj kaŝitaj metodoj. La vangofrapo estas la malkaŝa kaj samtempe la plej triviala formo. Ja estas ankaŭ pli ruzaj, kaŝitaj metodoj. Se la vangazon ni punas, estu punebla ankaŭ la spika torturo, la nerva afliktigo, la histerieto. Ĉar tiun kiu postulos konton, se pro la intenca spika insulto (bombardo) la edzo post dek jaroj mortos pri stomakkancero? (La mezaĝo de subpremintaj virinoj en Hungarujo estas per dek jaroj pli alta, tiel de la tiranaj viroj.)

Maldekstroflankaj maskoj
Pri ĉioj kompreneble ili ne parolas, ĉar nia erao la maldekstran flankan idearon ŝovas antaŭen. Kaj la esenco de maldekstra flanko kaŝiĝas de la kaŝitaj, kaŝfiaj metodoj. Kaj kompreneble tiujn ĝi subtenas, dume la malkaŝajn ilojn ĝi penadas likvidi. La maldekstra flanko tion diras: liberigo, praktike ĝi signifas okupadon. La maldekstra flanko tion diras, respektu la diversecon, praktike ĉi tio tion ĝi signifas. ke vi iros en la malliberejon, ke vi havas alian opinion. Tion ili diras: ĝi estas multkolora la mondo, vere ĝi estas uniformiginta unueco. Ili tion diras, ni defendas la virinojn, vere restojn de familio ili disbatas.

Kiel en la reakcia, origina (laŭ dia orda) mondo ĉiu havas lokon kaj proporcion. La virino ekde tiu la mondo estas mondo, uzas per ruzajn trukojn, sed la voro per la rekta supereco de forto. La du ekvilibras. Sed se la unun el pluraj oni kriminaligas, la alian kvankam ne, renversiĝas la pesilo, kaj la mondo estiĝas por nevivebla.

Kaj estas la celo ĉi tio! „La paseon plene ni forviŝos”[7] kaj „en fundament’ sanĝiĝos”[8] ili volas. Mi notis, la virinojn neniam oni demandis, ke ĉu ili volus „egalrajtiĝi”, aŭ ili restus por patrinoj. Nun, tiel, poste la suprenmokicitigintaj virinoj certe ja furiozas, ke juroj ĉi tiel kaj juroj tiel, sed originale nek oni demandis, ke ili volus post cent jaroj. laŭ Tesco-kasisto esti sklavoj, aŭ prefere en la tradicia familiomodelo vivtene vivi, kaj tiel direkti la familion, ke per du ridetecoj kaj per unu bona tagmanĝo la viro estas „aranĝe”. Kiel la virojn per tioj estus, ne per memkonscia instou, kaj per tio, ke ni supeas sur ĉio kampo de vivo, kiu estas grava por li.

Ĉu tio ĉi estas la vera,
socialista virino?
Por la hodiaŭaj viroj la virino nur tion ne kapablas doni, kiu por li estas la plej grava sur la mondo: tiun ke li esas la estro. (Ni imagu, ke unu virino tra la vivo ne ricevas tion senton, ke ŝi estas bela.)

Kontraŭe la hidiaŭa virino viron devus elfosi el la ekzisto, ŝi devas meti cirklojn en ĉia tia kampo, en tio li sentas mem pri grava, ankaŭ la sencon de lia ekzisto ŝi volas endubigi, kaj en tio ĉi ŝi ekhavas mediatopatronadon laŭ ĉia linio. Viridealulo de nia aĝo estas Al Bundy[9] ŝuokovendisto. La lia edzino ne estimas lin, liaj infanoj forridaĉas, lia aŭtoritato estas nulo – nur liajn monojn ili elprenas. (Restris nur tio ĉi unu el la malnova, reakciaj praktikoj.)

Jes, la virinojn tiutempe oni ne demandis, ĉar la „liberigintojn” neniem oni demandas. (Tiu, ke Hungarujo estu republiko, ankaŭ tiun malvasta minoritato aranĝis per teroro, la popolo nek estis pri tio voĉdonige.)

Kaj tion ĉi la Andrassew-eskoj tre bone konas.

Ĝis la lasta litero. Kaj tio ĉi estas ene la plej fia.

Pozsonyi, Ádám

El la „Magyar Hírlap” tagĵurnalo – 15-a Septembro 2012.



cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:
Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj
(HEKKP)

Notoj de tradukisto:
[1] Fidelĵuro – praa hungara tradicio. En Hungarujo dum la geedziĝo la klientoj ankaŭ donas fidelĵuron, kiel praa hungara tradicio, ne nur ĵurpromeson.
[2] Por mempersonoj devu paganta imposto – laŭ hungare SZJA
[3] Andassew, Iván (1952; orig: Andrasev) – neniu; aspekte alkoholista ĵurnalisto de hungaruja maldekstra flanko. Li abiturientiřis ĉe la estergomaj franciskanoj, ekde tio li malgloras kaj insultas la konservemon. Oni diras, ke li estis junagento en la gimnazio, sed tion ĉi neniu kapablus atesti. La lia posta kariero multan demandon levas. Nun onidire li estas ano de pseŭdkristina eklezio. Laŭdire li estas judo.
[4] A. denuncis la verkiston. A. falis aferon.
[5] Dr. Varga, István (1953) advokato, patro de ses infanoj, parlamentano de hungara dekstra-flanka partio

[6] K.D.N.P – Kristiandemokrata Popolpartio – hungara dekstra-flanka partio, koaliciano de kabineta-partio FIDESZ
[7] Laŭlitere citaĵo el la fikomunista memsenmaskiganta kantiko, el la Intrenacio
[8] Laŭlitere citaĵo el la fikomunista memsenmaskiganta kantiko, el la Intrenacio
[9] Ĉefvirheroo de la „Married... with Children” [hung: „Rém rendes család” - Monstra kutima familio] televida serio (1987) – ludis Ed O'Neill