Eble poste iam sirenon mi tatuigos sur mian bruston

Sankta Francisko Fondaĵo de Déva urbo

Dum la ĝia unua mateno de somera vakacio oni sonoris sur la pordo, unu da nia knabino revenis en la Hejmon. Per ĝojo ŝi saltas en mian kolon kaj ŝi demandis: „Ĉu kiam ni iros en la tendaron?” La knabineto post unu longa lernjaro tre sopiris hejmeniri al siajn gepatrojn.
Ni kondukis hejmen de Déva sur 200 km estantam ŝian hejmon, sed post kelkaj tagoj ŝi revenis, ĉar – mi telefonis! „Ŝi venu, ĉar ni iras en tendaron.” Ĉu kiel mi diru, ke tio ne estas vero, ke ne estas nenia tendaro, nur vi ne devas hejme, kaj reale per bonvola mensogo ili enpoŝtiĝis vin reen?

Tiel mun ni estas tie ĉi sur la bordo de ’Csónakos’[*], ni „tendumas”, ke ŝi ne trompiĝu – ĉu kiu scias kiamfoje – la infanto. Mi sidas sur la bordo de akvo kaj mi rigardas mian trupon. Bolas la akvo, mi senĉese nombras la kapojn. Ĉiuj trove.

Semtempe ili venas apud min, ili kaŝas min, ili fabas. Unu el nia kvaraklasa knabino  petas min, ke mi tatuigu belan sirenon sur mian bruston. „Ĉu kial?” – mi demandas. „Ĉar same mia patro havis unu tia.” – Kaj ekiras babileta malgranda rivereto. – „La mia patreto estis eminenta patro. Estas verto, ke li multon drinkis, kaj unufoje, kiam per skurĝo li batis min, li elbatis mian unuan okulojn. Le ne volis. Poste patreto same ploris, en lia malĝojo li tre ebriiĝis. Patrineto, kiam mi estis du jara, tiam ŝi mortis. Ŝi estis suicida, ĉar ŝi fiviriniĝas multan. Kaj patreto same ŝin batis. Sed mi ne estos fivirino.”

Mi silentas, al mem mi premas ĉi tion belan knabineton. Ŝi nur parolas. Ŝi rakontas, ke kiom malgonaj homoj ekzistas, kaj ke la patreton tiaj multoj ĉikanis, ĝis kiam pro veto li eltrinkis da du litrojn vodkojn. „Mia patreto estis tia ordema, ke ĝis lasta guto li eltrinkis, ĉar la homo, kiun promesas, tiun devas fari, ĉu ne?” Patreto multojn vomis kaj li mortis.

Ni silentas. Akvo de la lago apatie sulketiĝas. Tre multaj frazo ekzistas en nia vivom kiun ne kapablas fini. Tien venas same alia knabineto. Ŝia akva, bela bruna haŭto brilas en la sunlumo. Ŝi estas tri jare ĉe ni, ŝi estas dua lernanto de la klaso. Ni interparolas. Ŝi rakonta, ĉu ke kia estis kiam ĉe stacio de urbego ŝi pralmozis. Tre malofte ŝi parolas pir tio. Nun tiel ŝi parolas, kiel alio pri la somerumado. „Estis same tia onklo, kiu kompletan krescenton donis unufoje, Sed tre devis gardi pro policistoj, ofte ili venis kun hundoj, kaj iam mian kunulon same mordis la hundoj. Estis unu granda rubkesto, tien ni kaŝiĝis.” Kaj ŝi diras, kaj ŝi diras.

Tiel mi vidas, ke la akvo, la ludo ne nur la fizikan malpuraĵon desolvas, lavas, kaj mi esperas ĝi veturigis malproksimen. Poste kuntreniĝas tien du fratoj, la trian ili finis. Vertiga energio ŝiras tiojn ĉi knabojn. En siaj elanoj ĉiujn dekuntreniĝas pri iliaj piedoj. Ili ne estas malbonaj, sed laŭ dek minutoj ekplora, ŝrikas iu apud ili. Kiel la fulmoŝirmilo la fulmon, tiel ili altiras la ’komplikaĵon’. Mi deadmonas sur ilin, kaj kiel du hodiaŭ naskiĝintaj ŝafido ili alĝiras apud min. Se jam ne eble kuregadi, do min ili ekas torturi per iliaj ĉirkaŭbrakadoj. Certe ja ni interparolas, kaj certe ja ke temas pri la patrineto, ĉe tiu pli mirinda patrino ne ekzistas, sed kiu estas tre okupita.

Multfoje mi admiras potencon de Dio, Kiu por tia forta povas fari por siaj gepatroj sentintan amon de infantoj. Ĉar nur tiun mi vidas, ke je unuan sanktan komunion de infanoj ĝis 18 kilometroj loĝanta patrineto, kun tiuj ŝiaj la lakigintaj ungoj kaj kun same la koron de sanktulon ekpulsigantaj ŝiaj instalaĵoj, ŝi ne povis alveni, sed oni estis pridiskute, kaj same ŝi promesis. Pro peto de knabo je kejkaj minutoj pli malfrue ni komencis la meson. Sed ŝi nek alvenis sur jarfinan roliĝon, kaj nek ekde ŝi venis direkte al ni. Mi ĉirkaŭbrakas la knabojn kaj mi konfesas, ke la patrineto estas fakte tre bela, nur tiu estas la malbono, ke ŝi ne havas tempon. Kaj ke mi finfarigu de la memkarniĝado, mi sedas libere tion ĉi du ferocajn altvalorĉevalojn.

Ni tendumas! Faraĵo de Dio: la akvo de lago, la pejzaĝo, la infanoj, kaj ĉiu estas tia mirinada. Senfine estas bone ĉiu, tiel kiel ĝi estas! Multfoje mi ne komprenas, ke po unu ŝultro de fragila infano kiel povas tiom ĉi tragedion portadi. Sed tiel oni ŝajnas, ke tio ĉi same ne estas grava. Tioj ĉi infanojn, la vundojn mi ne devas analizi, sed per amo oni devas ĉirkaŭbraki kaj portadi. Fari ĉiun, ke jam inter miaj brakoj ili kuntreniĝis, laŭ volo de Dio formiĝu iliaj pluaj vivoj.

Unu pilko trafis al mi, kaj preskaŭ mi ne rimarkas, mi estas tie en la akvo de lago 'Csónakos'. Ni ludas, mi estas la ’kateto’, kaj bolas de frapado de multaj infanoj la akvo. Mi scias, ke ne devas solvi la problemojn, sed ridegi, kaj trafi tiun manplatan bluan ĉielon inter brakoj de infanoj, por ke ne mi estu ree la ’kateto’. Ni ludas, iom estas larmaj miaj okuloj, sed tie en la akvo de lago tiel ankaŭ ne ĝi vidigas. Finefike same Jesuo ne tiun petis, ke ni ekkomprenu tion ĉi mirindan belan mondon, sed tiun, ke ni amu, ni iĝu por santulo tie, kie ĝi estas la plej granda bezono por ni. Malfacila estas ellerni kunvivi kun la agrostemo. Mi ĵetas la pilkon, kaj jes ja, ke ia dia forto ree inter brakojn de infanoj direktas tiun. Ĉiuj ridegas, mi fiaskis, mi malsupre restis, denove mi estas la 'kateto’. Tiel plaĉas, ke nun neniu alia ne estas grava, kaj tio estas bone tiel. En la teologejo, dum la novictempo neniam mi pensus estis, ke tioj ĉi favaj infanoj tiel reorganizos la mian vivon.

Ĉu eble baldaŭ unufoje ankoraŭ same sirenon mi tatuigos sur mian bruston?

BÖJTE, Csaba
(1997)

cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Noto de tradukisto:
[*] 'Csónakos' – hungare: boata aŭ kanotisto

Naŭ junglandarboj

Maljuna onjo staras en la printempa frostvetero sur rando de vojo, ŝi havas sur ŝia kapo kalikotan tukon, en ŝiaj manoj estas pli malgranda sako kaj mole ŝi mansignadas. Mi ekstaras, mi ricevas la onjon, kaj ni ekas interparoli.

Baldaŭ oni malkaŝiĝas, ke kornon de juglando ŝi veturigas bazaron de Szentgyörgy [1]. Sen demando ŝi komencas rakonti.

– En mia infanaĝo kun mia avĉjo ni plantis dek juglandarbojn, ni akvumis el la proksima rivereto. Unu eĉ je tio jaro sekiĝis, sed la alioj haviĝis siajn radikojn. La jaroj pasis, poste la vivo fortrenis min de hejmo. Mia avĉjo je trista somera tago mortis, mi venis hejmen por entombigo, en la ombro de bele plenkreskintaj nuksarboj ili katafalkis lin. Dun la plena ceremonio mute mi staris en la ombro de gracilaj arboj…

– Pasis la jaroj! Mi estis pensiulo! Mi restis sole kaj mi hejmlokiĝis mian naskovilaĝon. La miaj penciomonoj estas tiaj malmultetaj, jen tiel aŭtune mi kolektas la noksojn kaj vintre mi pistas. En kilaj, duonaj kilaj paketoj tre baldau mi kapablas vendi, pluen du horoj eĉ neniam mi staris ekstere sur la bazaro. Se vi kredas, se vi ne, tio ĉi naŭ nuskarboj trahelpis mind sur la vintro! Same ĉi-jare, ne nur brullignojn mi povis aĉeti el la nuksokorno, sed ankoraŭ same unu porkideton. Kaj nun, se tion ĉi same restaĵon sukcesos vendi, mi volus preni dek malgrandajn arbidojn. Vi scias, mi havas unu amindan nepon, baldaŭ li hejmvenos, ni estos enradikigi la arbetojn kaj se same li maljuniĝos, inter rompo de nuksoj certe li recitos por mi po unu preĝojn…

La aŭto iras en la printempa sunbrilo… La onjo eksilentis, same mi silentas, mute mi ŝoforas.

Baldaŭ ĉe la bazaro mi bremsis kaj ekstaris. La mia pasaĝero per siaj tremaj manoj unu duonan kilan seketan nuksokernon glitigas sur la sidilion. Mi protestis, sed kun milda rideto nur tion ŝi diris: Nur vi forprenu, la Bona Dio donis same al mi la mian karan avon, kiu la junglandarbojn plantis…

Senvorte rapidon mi metas la aŭton, mi ŝoforas, sed per duonokuloj la nuksokernon mi rigardas: respondon de la malkomplika sikulino por la ekonomia krizo.

Mi alprenis en miajn manojn la bele kunligintan malgrandan paketon, mi malligis kaj komencas krakmaĉi la bongustan nuksokernon, la frukton de la tra dekadoj transfleksiĝanta laboro; la delikatan, sanan respondon pri la monaj zorgoj de avino.

Ireblanta vojo… Mi iras, same mi aĉetas dek arbidojn!

Kun amo:

fratulo Csaba  [2]

cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Notoj de tradukisto:

[1] Szentgyörgy - Sepsiszentgyörgy – hungara urbo en Transilvanio (Erdejo) kun 61 mil loĝantoj (hodiaŭ sub rumana okupado; rum: Sfântu Gheorghe; ger: Gergen)

[2] BÖJTE, Csaba [pron: Boejte Ĉaba] (n.1959) la plej malgranda frato de Jesuo, hungara franciskano en Transilvanio (Erdejo), fondinto de orfejo en Déva urbo, eminenta homo kaj filantropo