La tomboŝtono (detalo)

[Monologo de Boris la bulgara skulptisto]

„...
    - Ĉu vi konas, mi estis malriĉa knabo, kaj je mia infanaĝo mia patrino dungigis min al la komunumo por porkaristo. Vi nun ridas, sed antaŭ la porkoj ĉiu levus sian ĉapelon. Ĉu vi scias kiaj bonintencaj, honestaj animaloj estas tiuj? Dum tri jaroj mi eliris kun ili paŝtejon, de printempo ĝis aŭtuno. Mi ekkinis ilin. Fidelaj, honestaj. Ĉu vi komprenas? Ili amis min! Sed mi ankaŭ ne estis porko, nur homo…

    Li glutis ete, kaj ĝis unu momento li gapis antaŭen sin sur la plankon. Poste li daŭrigis:

    - Iuaŭtune oni suprensendis min glanigadi supren sur la montojn. Tiam okazis, ke lupoj komencis evitadi la porkaron. Estis unu inter la min komisiintaj bestoj, kiu ĉiam aparte iris kompare kun aliaj. Skabia, maldika malgranda porkinieto. La alioj ne toleris ĝin inter ili, ĉar ĝi suben malpuraĵiĝis en sia kuŝado. Ĉar la porko estas tre pura besto, ĉu vi konas, tiu forpelis de mem la tian. Tio ĉi porkineto estas la hontaĵo de la porkaro. Kaj ĝuste sur tion ĉi atakis la lupoj.

    - Matene okazis, apenaŭ iam post tagiĝo. Ĵus elpelis la bestojn el la gregejo, kaj dormeme mi premis mian dorson al fago, kiam la ŝrikon mi ekaŭdis. La malgranda skabia porkineto ree iome pli fore nazplugis de alioj, kaj tiun ŝtelumis la lupoj. Kvarope ekatakis ĝin samtempe. Sed kiam mi suprenlevis mian kapon pro la krieto, jam ĉiu porku direktiĝas supre la iliajn kapojn, kaj en la sekvonta momento la plena porkaro kungruntetis , kaj kiel ega negra cilindro kuregis sur la lupojn. Nur bildigu al si ducent-iom porkojn, kompakte unu apud alia, per suprenlevinta nazo rapidegi, blove kaj dentklakige! Dum palpebrumeto ili forpelis la lupojn, kaj la malgranda skabia porkineto havas nenion malfeliĉaĵon, krom kelkaj mordo. Sed mi pripensis multan tiutempe pri tio, ke kial ankaŭ protektis la bestaro tiun la unu, kiun alimanire ĝi elpuŝis el mem, kaj kiun poste neniam reakceptis. Sur nur nun mi eltrovis: pro tio ĉar tiu estis ankaŭ porko.

    - Nu, vi vidas, pro tio mi ŝatus esti porko. Ĉar mi envias de la porloj la solidarecon, kiu mankas el la mia homa bestaro. Ni doktrinojn diskonigas, kaj sloganojn amasigas sur pasvortojn, sed dume ĉiu nur pri mem okupiĝas, ne sian etfingron ekmovus por alio. Se tiam, tie en la arbaro, la mia porkaro ankaŭ tiel tenas sin, kiel hodiaŭ la homa socio: sisteme la tutan bestaron manĝegus estinta la lupoj. Kiel ankaŭ la homojn manĝegas sisteme la malbonegeco kaj la egoismo. Unuafoje emle min, Sed poste ankaŭ aliulon. Kaj fine ĉiun. Ĉiun! Ankoraŭ ankaŭ tiujn, kiuj nun min manĝegas tie en la kontoroj! …”

WASS, Albert

cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsidere Progresantoj

(HEKKP)

Agacas la ruĝa stelo (detalo)

DOMBI (laŭ originala nomo DOMBOLOV), la rusa komisaro kaj Moĉjo TÁNCZOS CSUDA apude iom palinko paroladas postmaniere:

„Ni porti al vi libero. Ni porti al vi paco. Ni porti al vi vero.
- Ĉu kiam estos tiu? – eklevis supren Moĉjo sian kapon.
La dikmalaltulo sensence gapadis al vi sur la fojno.
- Ĉu kiu kiam estos?
- Vero.
- Vero ekzisti! – ekbatis en sian bruston la odesaulo sur sian bruston – ni alporti al vi! Ni alporti bona … leĝo, justa leĝo, sed vi ne kompreni. Vi devas lerni multa. Tre multa. Ni lerni por vi.

- Ĝuste tio ĉi estas la malfeliĉo. sinjoro kamarado – ĝemetis Moĉjo –, ja same mi provis instui mian bovinon, ke ĉiutage nur unugoje ĝi manĝu, sed tiel ĝi blekis la diodoninto, ke oni estis malbona aŭdi. Tio ĉi estas mondo sendanka, ne estas inda okupiĝi pri tio. Mi en via loko ĉien-lasus tiun sendankan Sikulolandon, kaj mi reirus en Odesa, kie sur ruĝa stelo oni primetas la Paradizon al ĉiu. Ni ĉi tie ne meritas, ke tiom multaj moskvuloj klopodu kun ni, ne certe, tiu estas la vero. Ĉu kial ne ĉien-lasas nin en la ĉagrenan malsanaĉon, sinjoro kamarado?”

WASS, Albert: Agacas la ruĝa stelo - 1965 (detalo)

cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Penso de Albert Wass pri la socialismo

„ … Kiu antaŭe estis via, tiu nun estas por alia. Kiu antaŭe estis bona, tiu nun estas malbona. Kiu antaŭe estis saĝeco, tiu hodiaŭ estas ŝtelo, kaj kiu antaŭe estis ŝtelo, tiu nun estas leĝo. Kaj ĉiun kune tiel oni nomas, ke socialismo. Ĉu jam vi konas?
– Baldaŭ se vi kreskos, vi saĝiĝos. Sed ni esperas, ke ĝise jam ne spuron havos tiu la stelo.”

„ … Ami ezelőtt a tied volt, az most a másé. Ami ezelőtt jó volt, az most rossz. Ami ezelőtt okosság volt, az ma lopás, s ami ezelőtt lopás volt, az most törvény. S mindezt együtt úgy nevezik, hogy szociálizmus. Érted már?
- Majd ha megnősz, okosabb leszel. De reméljük, hogy addigra már nyoma se lesz annak a csillagnak.”

Albert WASS
granda hungara poeto kaj aŭtoro
(1908-1998)

cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)