Alfabetumo

Mark Twain-on mi legas. Ĉar la altvalorajn aĵojn la homo elprenadas. Ne nepre ĉar oni tiel lernis: altavalora ĝi estas.

La mezulon ĉi tioj etikedoj propre malmulte interesas, eble ian malsanan psikan samtempulo-admiraton. Ĉar la samtempulo-admiratoj ĉiuj estas malsanaj psikaj. Mazoĥistoj. Etnaj kaj kultoromazoĥistoj. En tio ili voluptadas, ke kiel homo, identulo, kultura heredaĵo ili malpliprezigus sin. Ili farus pri objekto de moko. Pri tio ekbriletas siaj okuloj, se ia fremdulo enpiedbatas , elpuŝas el siaj loĝejoj, el siaj vivospacoj, formanĝas siajn tagmanĝon. Tio ĉi por ili estas bona. Ili jesas, apogas tion, ĝojas por tio. Kvankam estus, ke ili ne estas mazoĥistoj, dum sed ili ne apartenes al ni. Kaj por la frembulo doninta siaj avantaĝoakirantaj ĉaspeladoj estas taktika manovro, por humanismo kamufle.

Mi legas Mark Twain-on. Ĉar literaturon de nia aĝo, ne por tio oni fabrikas, ke la homo legu. Literaturon de nia aĝo kial oni fabrikas, ke en tricent eldonnombraj gazetoj tioj aperu, kaj manierismaj, kartavaj gravuloj laŭ neniuj legitaj traktatoj skribu pri tioj, poste el fondaĵaj monoj oni eldonu, kaj neniu filo de homo montru interesiĝon pri tioj.

En la titola „Aŭtenta historio de mia rezigneco”[1] humuraĵo la protagonisto pri konsiloj provizas la militestradon. „Se vi ne aprobus la ĝeneralan masakron, kiam laŭ mia opinio la sapo kaj la instruiteco estus la alia efika ilo kontraŭ la indianoj. Ĝi ne efikas tia rapide kiel la masakro, sed longdistance estas pli detruanta, ĉar la ĝis duono masakranta indiano resaniĝus, sed se oni lavigas kaj instruigas lin, tiu pli-malpli frue finas lin.”

Kun mia opinio mi estos sole, sed mi riskas, ke la por ĉiu etenda skribeco-legeco estas same kontraŭnatura. Esencajn aferojn la amaso alimanire ne estas taŭga kompreni. Same ne sia tasko. Sed per kio oni alkutimigis lin, do devas la literomaro. Kvankam loĝantaron de Eŭropo per lingvoekzamenoj, per diplomoj kaj per virinojuraj aktivuloj eksteras de tago al tago.

En mia medio la plimulto de tridek jaraj virinoj – ĉu kiu konas – kioman sian lingvoektzamenon demetas, sed ŝi ne havas bonŝancon, ke en la sekvontaj kvin jaroj same ŝi nasku.

Pozsonyi, Ádám

El „Demokrata” semajnoĵurnalo – 2012. 23.

 cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Notoj:
 [1] The Facts Concerning My Recent Resignation. Decembro 1867.