Oni procesas - Epokspirito

La Hungaria Laboristopartio proceson startigis. Ĉar la progresantaj spirituloj konas la juron. Sendube por tio oni supen piedbatas ĉian dian kaj homan leĝon – ne parole pri la kutimjuro, kio preskaŭ ĝis mil jaroj servigis la fonon de ĉiutaga vivo.

D-ro Péter KENDE advokato en 21-an Septembro 2011 el komisio de Zsolt NYÁRI kaj Attila VAJNAI prezentis salajron ĉe la Peŝta Centra Juĝejo, al tio estas la sia celo „validigo” de la 1947-a pariza packontrakto.

La 4-a artikolo de packontrakto prononcas: „Hungario, kio laŭ la Batalpaŭza Pakto disponis sur hungara areo pri demisiigeco de ĉia faŝista tipa politika, milita aŭ milita aspekta organizaĵo kaj ĉia tia organizaĵo, kio kontraŭ la Unuiĝintaj Nacioj malamikan propagandon – al tio komprene la revizionistan propagandon – eksplikas, en la futuro li ne cedas ezistadon de ĉi specaj organizaĵoj kaj kunkciecon.”

KENDE - advokato de la malbona afero

La denuncito – mi vulus diri procesato – La ’JOBBIK’[1]. Sed tio estas egale. Tio estus io. La esenco estas, ke ekzistas en Hungario intenco, kio la demandosignigecon de pariza packontrakto leĝe punus.

Ĉu devas klarigi, ke la pariza packontrakto al ni ne estis bona? Kun tio ni malbonon rikultis. Kun ambaŭ. La hungara intereso konsterne, ĝis tio neniam ne ne vidita maniere difektis. Kaj nun venas KENDE kaj VAJNAI, kaj ili punus, kiu tion demandosignigi.

Ĉi tio estas tia, kvazaŭ post la 1664-a vaŝvara paco estus tia hungarulo, kiu elpaŝas, ke ĝi estas bona tiel, ĝi nur restu, eĉ oni detruiĝu, kiu protestas kontraŭe.

Солженицын (1918-2008)
- esp: Solĵenjicin

Mi citas Solĵenjicin-on: „La komunistulo ne konas la honton, la homan dignon, kaj eĉ oni ne havas konjekton pri tio, kion la kristiana etiko tiel nomas: konscienco. La komunistulo estas distordita animo! Ne ekzistas tia dikan haŭton pretendanta mensogo, kion unu komunistulo ne eldirus sen palpebrumo, se tion la intereso de movado aŭ persona prosperado la kamaradoj tiel deziras.”

Marĝene, ke la Loboristopartio gajnos, kiam laŭ la paskontrakto ne ekzistas jurbazo pri izoleco nek de la Supra-Provinco, nek de la Suda-Provincio, nek de la Malsuprujo de Karpatoj, ja tiaj landoj, al tioj tiojn oni alligis, intertempe oni ĉesis.

La Majstro - Adamo Pozsonyi

Ádám POZSONYI

El „Demokrata” semajnoĵurnalo – 2011. 39. 

Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Noto:
[1] Hungaria politika partio. En hungara lingvo estas duona senca vorto: ĉ: „Pli bonulo” aŭ „Dekstrulo”. Ili estas la plej nova kraĉanta-bildo de la maldekstruloj. Estas ilaj la plej novaj epitetoj en la maldekstra flanko: „fasista”, „nazia”, „ekstrema”, dum ili estas nur unu dekstra flanka, nacia, populista partio, nenio pleje – laŭ mi.

Estro kaj sia faraĵo

Du semajne antaŭ Sanktavespero mi enpromenis la unu reproduktaĵojn vendantan librovendejon.

– Ĉu vi ekzistas al vi Hitler?
– Ĉu kia Hitler?
– Kompreneble mi parolas pri Hitler, pri la granda germana pejzaĝisto.

La vendisto ĝis unu sekundo mute streĉi la siajn okulojn sur min, poste oni ĝis la pordo akompanis min. 

Unu bone konata bildokomercejo estis tie rekte en la najbaro.

– Ĉu vi havas Hitler-on? – pasis mi tuj al esenco. 

La juna vendistino pri tio tie ektimis, ke ŝi enlutis la sian maĉgumon, kion instrukcion de la bona maniero grave malobserve maĉis. Ĉi same ne diris nenion, nu ŝi staras tie, kaj ektime ŝi palpebrumis pri ŝian ĉefon.

– Mi volas Hitler-albumon ricevis – diris mi al oni, ĉar intertempe oni rapidis por ŝia helpo. Hitler-on! – mi rediris laŭte, pro ke mi vidid, ke oni ne komprenas.

 

– Jen tian specon ni ne tenas – timtemetis oni. – Nia entropreno eksklusive pri belartaj kreitaĵojn okupiĝis. 

Mi levis mian montran fingron, kaj intere la oniajn okulojn mi rigardis.

– Adolf Hitler, la granda germana pejzaĝisto – laŭ memdefinio „malgrando-pentristo kaj akvarelisto” – estis tia bonanoma artisto en sia aĝo, ke ankoraŭ same ĝian grandan oromedalon de la munkena Betarta Akademio li atingis. Kun ĉie sendube estis ne senkiale – mi jam kompletigis. Preskaŭ, ke oni elĵetis min. 

(…)

Ádám POZSONYI

Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

La daŭrigo legebla estos en la nova libro de la Aŭtoro, kion „la fieraj proprietuloj de volumo” ekkonus. [Jen estas la al mi dirintaj mem vortoj de la Majstro.]
La verko antaŭ proksima apero staranta en la nova „Ek, batalu!” titola volumo de la Majstro estas legeblonta, el tio nun kvazaŭ laŭ anticipaĵo vi legeblis supre la tradukon. Mi esperas, ke vi – karaj Sinjorinroj kaj Sinjoroj – bonon amuziĝis!

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Vizaĝo (aŭ la testo-Lombroso)

Jen estas ĉiu, de kiu la nomo okazadis en la noto.
Mi ne rakontas, ĉu kiu estas kiu – vi divenu!
Bonan amuzon!

De „ĉi tiuj” havas tion fizionomion. De ĉiu. Kiam en ’18 la eskorto de kabineto-Károlyi entiriĝis sur la beogradan pacotraktadon, Franchet D' Esperey, la gvidulo de la franca delegacio okulmezuris ilin, kaj nur ĉi tiom li diris: Ĉu vi malaltiĝis ĉi tian profundan? Kaj do ili estas unu bando same ekde tio.

Mi renkontiĝas antaŭ tagoj kun Béla, kiu estas unu kurioza junulo. Li ĉi tion diris al mi: „Mi ne postiras kun atento la Novaĵo-Televido kontraŭ Helmecy, Baráth kaj Veres (nomon de kiu en la kronikoj ie sisteme oni forgesis tuŝi) konfuzan kaj komplikitan aferon. Mi ne postiras, ĉar ili lacigis min ankoraŭ la tagaj aktualigoj, la vente kaprioloj de minutohomoj – laŭ mi ne eksplicite ŝatita Andy Warhol en la mezo de la lasta jarcento diris: ĝis kvin minutoj el ĉiu estus stelo, kaj do de hidiaŭaj neniuj jam vere devas muskuli pri merito de rango de parolotempo. Mi diras, mi ne postiras kun atento, la artikolojn mi nek legis ĝis fino, tiel ke ĉi tie opinion de tia homo vi aŭdas, kiu ne estas devanta en la bildo en malnodeco de multbranĉo de la okazaĵoj.

Do, kiel mi diris mi ne egzistas en bildo. Nur mi rigardis la ekranon, mi rigardas malgrande gapeme, medite, kaj mi vidas la kapokn. Mi vidis kiel ĉi tioj koncernuloj aspektas. Parolas ĉi tio la Helmeczy. Li parolas kaj al tio tiel estas la tiaj vanghararoj. Kaj estas tia grasa flatfroteco, tio en la greson injektita salivemeco.

Cesare Lombroso, italia psiĥiatro en 1876 aperita sia libro tion asertis, ke la krimuloj havas karakteran trajtojn. Sur ĉi tion muzelon devas nur surrigard. Ĉu jam kian kapon havas János Veres? Ĉu kaj kian manieron? Ĉu li kiel parolas? Kaj ĉi tio same al fidrogo-komerciston eklame elektis bubo. (Mi ne scias ĉŭ tio priviĝis al fakto-realo lia komercistemeco de lia moŝteto, sed same ne interesas min.) Kaj do tio ĉi Helmeczy! Mi rigardas, rigardas kaj mi tion pensas: Tio ĉi homo ĉi tie estas unu granda latrono. Estas sufuiĉa nur surrigardi sur lian mienon.

Vizaĝo-meblereco de la knabo Krakkó kaj estas tia simpla, norma jungulo. Al kiu mi kuraĝus tien iri en la ĉefstrato, ke pardonu min, ĉu kie estis la fervojstacio? Kaj mi ne timus la konsekvencon. Ĉar mi Helmeczy-n ne cedus en la ŝtuparejon, kej mi rigardus ke li pasumas ĉirkaŭ la poŝtkestoj, aŭ en la nia etaĝo li ŝteliĝas, nu mi rerapidus, ke mi kontrolu la seruron. Sed ĉi tio estas nur unu subjektiva opinio.

Baldaŭ estos datreveno

 De „ĉi tiuj”havas ĉi tian fizionomio. De ĉiu. Kiam en ’18 la eskorto de kabineto-Károlyi entiriĝis sur la beogradan pacotraktadon, Franchet D’ Esperey, la gvidulo de la franca delegacio okulmezuris ilin, kaj nur ĉi tiom li diris: Ĉu vi malaltiĝis ĉi tian profundan? ^[1] Kaj do ili estas unu bando same ekde tio.”

Kaj mi nur staris tie, mi aŭskultis Béla-on, mi silentas. kaj intere mi dense pendoligis min kapon.

(7-an Aŭgusto 2008.)

^[1] „Vous êtes tombés si bas?”

Ádám POZSONYI

Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

 

„La fremdo estas bela, la fremdulo estas bona”

Malamo-amokokureco de la Hungara Oranĝo

„Lesbano, negro, Lakatos, Rot
fiseksulo, narkotulo, vlaĥo kaj toto”
„La fremdo estas bela! La fremdulo estas bona!
Nur la alio estas bela! Nur la alio estas bona!”

(Moŝta Sinjoro: La fremdo estas bela!)

La „Hungara Oranĝo” noma, de ĝia 1989-a estableco sur kajkaj metamorfozo trapasita, nuntempe al nomo de Endre Bojtár B. ligebla semajnoĵurnalo la saman rolon plenigas – vi komprenu, saman la frendan intereson servilanta, kontraŭnacian intrigadon kaj laŭ profesia nivelo kultivitan entuziasman senradikigecon faras –, kiel iliaj similharoj kunuloj (Popololibereco, Popolovorto, Hungara Gazeto, KAJ, 168 horoj ktp.), ĝi nur en tio diferencas de ili, ke ĝi kun siaj diserigaj opinioj kaj kun sia misgusta retoriko unuavice la junularon ĝi celas, pli ekzakte la inter 20 kaj 40 vivjarojn stratumon. Ne ekskluzive, sed laŭ celopubliko la pleje ĉi tio la aĝklaso rolas.

Ĉi tio nur el tio la eta fakto same tuj frapas la okulojn, ke le supre nomita presoprodokto en breto de unuopa budapeŝta, t.n. „alternativa” sondisko-vendejo same estus trovita.

„Mi tage-foje prenas en la miaj manoj la Hungara Oranĝo nomitan malutilada malgrandan intelektan marĉoorganon” – ridis verkanto de aktualaj kolonoj ankoraŭ en 2002 jaro, en al la Hungara Demokratulo pretiĝita sia artikolo, kio poste el por ia okazo fine tamen ne eldoniĝis –, nome en unuaj urbocentraj sondisko-vendejoj estas senkoste forporteblantaj zorgeme almetintaj malnovaj ekzemploj de la gazeto. Marĝene enorma-forme interesas min, ke ĉu kio okazus, se ia sondisko-vendejo kuraĝus tion la neaŭditan intertinentecon, ke inter la flugfoliojn se ni diru la malnovajn ekzemplojn de Hungara Demokratulo aŭ de la Hungara Forumo oni enkontrabandus.

„«La juneco en infekto de la ekstremdekstro». «Propagando en la sondisko-vendoj», «Roko kaj naziismo mane en mano» – akre sonus la ĉeftitoloj, kaj la ĉampionos de la libera opinio-manifesteco laŭ unu homo postulus monponigecon, enfermigecon, frakasigecon k.t.p. de la koncerulo. Kompreneble la ia estas neimageblo. Unuflanke, ĉar la cerbolavon faras – de kiam estas mondo la mondo – ekskluzive nur al «ili» estas permesita. Ĉi tio estas la ilia propra privilegio. Kaj duflanke tia ni ne enmemoriĝus al ni. Ni estas tiaj bovaj. Nu, sed egale estas.”

Nu, la situo de tia pasitaj kelkaj jaroj nenion ne ŝanĝiĝis, aŭ ke mi laŭ stile mi citu el unu pramalnova „alternativa” ĉiamverdo: „En Oriento la situo estas senŝanĝa.”

Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

 Komentaro de la verkisto:

En 2005 jaro eldoniĝis en prizorgo de la Hungara Domo Libroeldonejo „Ni pli grande malamas vin” titole malgranda volumo, kio la sian minadon de la hejma maldekstra-liberala kaj noestalinista gazetaro metis sub mikroskopon. En la publikaĵo rolis en elita loko „La fremdo estas bela, la fremdulo estas bona” titola laboro de Ádám Pozsonyi, kio analizis malamo-amokokurecon de la Hungara Oranĝo titola semajnoĵurnalo. Pri la libro – en tio pri skribado de Ádám Pozsonyi – la magazino „Matula” preparis unu relative ĝisfundan kaj bonan analizon. (La skribado estas same legebla ankoraŭ en la eldono de la dua ampleksiĝa de verkisto „Ĉu kie ni ĉagrenu liberalulojn” titola volumo.)

Muzika komentaro de la verkisto:

Ĝi estas la furorkanto de orkestro post aĝo de „Najbara ĉavo[1]”. Pli ekzakta same ne estas posta, ĉar ni skribis la numeron ankoraŭ kun la „Najbaro” en ’96, laŭ ono de ciklo de la „Notoj el la porkejo” (Tien cetere ti ne tre konvenis). Meritplena estas enpenci, ke la slogano de la numero: „La framdo estas bela, la fremdulo estas bona” tiel fariĝis laŭ ono de la ĉies pensado, ke mem la originalan elpensulon aŭ nek mencias neniu, aŭ nek havas palan nocion, ke tio el tio originiĝas. Ie ne estas nenio, ke ĉirkaŭ ’94-96 mi skribis pri tioj aĵoj, pri kioj en le pasentaj kelkaj jaroj oni komencis paroli nur. La „Moŝta Sinjoro” minimume kun 15 jaroj preventis sian aĝon, tio estas konsterniĝa. Se unu orkestro kun 3 jaroj preventas, jam rekone kapbalancas ĉiu. Tiel en la spaco de muzikemeco tio estas fora la plej mezkvaliteca ekzemplero, sed mi volis skribi unu tian pursangan punkan ekzempleron, kion la tre malkomplikaj „vangoj” same konceptas cerbe, kaj ĝi entrinkiĝas en iliajn konsciojn.

Mem la surbendige ne estas la plej bona, ekzemple la baso estas sufiĉe mallaŭta. Se mi bone memoras ĉi tio estus ia la plej lasta rolado de la orkestro.

Ádám POZSONYI

Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

 [1] El la cigana lingvo transprenita vorto en la hugara lingvo. Sia signifo estas: juna cigana - ne hungara (tio estas: gaĝo) - homo

Tradukis kaj kompilis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Agitiĝas lukto por vivo aŭ morto kontraŭ la diktaturo de la morala relativismo

En la fino de iliaj interparolado [Michael] O'Brien demandis, kian konsilon li donus al li. [Eugenio] Conti „direkte al mi fleksiĝis, li ekprenis mian manon, kaj konsiderinde tion al mi diris: «Milito agitiĝas. Ni estas en la milito, kaj ni estos ĝis la fino de la tempo. Vi kroĉiĝu al Jesuo en ĉioj, kioj okazos!»

Michael D. O’Brien kanada romkatolika verkisto, artisto (nas: 1948)

Eugenio Conti italia romkatolika verkisto, eseisto, profesoro (nas: 1921)

 

Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis de eron el hungara, el la „Magyar Kurír”:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Kantosocieton! – Epokspirito

„Alvoko de la Demokratuma Ĉarto [1] pri tio atentigas nin, ke la Orbán[2]-diktaturo kun la intenco de kontraŭa Gyurcsány koncepcia antaŭkoncepta proceso transpaŝis unu limon, de kie ne estas reveno.” Kaj kelkaj subskribinto: Tamás Bauer [3], Gábor Demszky [4], István Vágó [5], Ákos Kertész [6], Ágnes Heller [7], kaj mia favorata: István Dolĉeta (Édeske) Haraszty [8]. (Ĉu ke ĉi tio kiu estas? Mi ne priskrias mian suspekton.)

Ĉu mi eligas sur bazaron? Aŭ mi enrigardetas en la drinkejon. Tie sidas sinjoro Géza. Li lerte tordas la cigaredon. Ĝi estas senkompara, la viro nur rigardi. Oni vidiĝas same el ĉi tiom, ke li estas pli gravas. ke Demszky, kiun la viro ne admiras kun bona koro, plie oni nur deturniĝas kun naŭzo. Kaj ne nur la vidaĵo estas. Sinjoro Géza nur la sian sanon ruinigas, Demszky de la duonon de Budapeŝto.

Aı ĉi tie estas onjo Anja, patrino de kvar infanoj, kaj avino de naŭ nepoj. Ŝi estas tuj pli multekosta kiel Heller. Ŝi valoron, vivon heredigis kaj ne petruigis valoron dum la plena vivo. Nu, ŝi ne subskribis, same kiel mia amiko Gábor, kun alia nomo „sinjoro Joviala”. Li kolektas bakelitajn diskojn. La relikviojn de la pasinto, kontraŭe Tamás Bauer, kiu klopodas ĉesigi ĉion, kio ankoraŭ postenrestis. Kaj jes ja estas Kertész. Kertész kiu ne kun sia skribaĵo iĝis al temo – ĉu kiun diablon interesas unu laŭ Ákos Kertész pestoenuado –, sed kun lia denunco. Kvankam laŭ sia manire same ĝi estas skriboverko.

Jes, li denuncojn kaj malgloradigojn ungis kontraŭ la lian vivtenanta popolgrupo. Sed mi ne pluigas. Mia Sinjoro Dio, ĉu kiu estas ĉi tia multa neniu? Estus tia bone oni ne okupiĝas pri ili.

Kantosocieto [9]! Jes, Ĉi tion esprimon mi serĉis jam depost minutoj. Ĉi tio estas, kio malestas! La Kantosocieto de la Sankta Floriano Fajrobrigada Asocio kun la kondukeco de sinjoro Ĥorestro. Estas ano ankoraŭ same la sinjoro Kantoro, kiu estas cetere brakopasamenta serĝento, nu kaj la sinjoro Notario. Ili sisteme elpaŝas en la Vinrikolta Balo kaj sur la pli gravaj sociaj eventoj. En ĉia dimanĉo, post la meso ili eltrinas lozan ŝprucaĵon [10] en la apud preĝeja gastejo, kie estas kaptebla zona-perkelto [11] same – ŝatato de la sinjoro Instruisto – kaj la ciganmuzikestro je vesperoj tiras la kanton.

Ĉar, kiu ne havas kanton, tiu nek havas koron [12]. Ĉu kiu la diablo estas tio Kertész?

Ádám POZSONYI

Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

El „Demokrata” semajnoĵurnalo – 2011. 38.

Klarigo:

[1] Kun nomo de Ferenc Gyurcsány, falita premiero ligeblanta liberala-postkomunista organizaĵo.

[2] En Hungario sian duan ciklojn (1998-2002, 2010-) ŝarĝanta, el juna liberalulo al konservativulo estita premiero (nas: 1963)

[3] En Germanio vivanta juda origina ekonomikisto, favoratulo de la liberalaj polemikaj programoj, lia patro kaj patrino estis oficiroj kaj fruktuzuloj de la komunistaj terora organizo, la mokanomo de lia patro estis: „unga-Bauer”, pro ke li deŝiris la siajn ungojn de viktimoj. (nas: 1946)

[4] Refalita liberalula ĉefurbestro de Budapeŝto (1990-2010) vojotruojn de Budapeŝto li volis kun sakfajfistigo ĉesigi, lia vojo estis ŝarĝita kun koruptadaj skandaloj, milionulo (nas: 1952)

[5] Li estas nuntempe liberala televida-personeco, unu el la preferatulo de la pasinta komunista sistemo, kiu kun kondukeco de konkuraĵoj alvokis sur mem la atenton, kaj li sukcese disvastigis pri mem, ke li estas tre grande saĝa. Li estas ĝenerale konata pri lia varmega malamo de la kontraŭa dekstra-flankaj ideoj kaj homoj. (nas: 1949)

[6] Li estas malsukcesa kaj frustriĝa pri sia hungaro-malamo fama estinta, mezkvalita, juda originanta similaverkisto (nas: 1932)

[7] Komunista juda filozofino, unua reprezentanto de la falita marksista.leninista lernejo-Lukács. La 56-an revolucion poste ŝi perfidis en unu al la komunista parto skribita, pardonpetanta letero. En eksterlando ŝi publike konate diras mensogojn, kaj ŝi intence forkonfesis la viktimulojn de la 2006-a jara estita postkomunista teroro. (nas: 1932)

[8] Li estas neĝueblajn aĵojn verkita moviĝa-arta amatora skulptisto, kiu mem nomas al persekutulo de pasinta (komunista) sistemo, tamen la lando estas plene kun liaj rustaj metala-eljetaĵoj. (nas: 1934)

[9] Civila, aŭtoorganizita, burĝa societo de kantoamantaj viroj. Antaŭ la komunista potencopreno ĝi estis karakteriza, spontanee evoluita institucio de la vilaĝa, malgranda urba kultúra vivo. Post 1945 la potenco rigardis kun malbonaj okuloj – pro ke ĝi estis pro spontanea karaktero nekontrolebla – kaj ili likvidis ĝian agadon.

[10] Hungarumaĵo – maldensa ŝprucaĵo, 1 dl blanka vino kun 2 dl-j ŝpruĉaĵo [akvo kun karba dioksido] – simila specio estas: „longa paŝeco”.

[11] Hungarumaĵo – malgranda porcio perkelto (ĉ: gulaŝa saftaĵo) kun ia garnaĵo (aŭ kun pasto, aŭ kun terpomo, aŭ kun kuirita pastopecetto, noko [same hungarumaĵo]).

[12] Ĉi tio estas citaĵo el unu fama hungara-kanto, el unu popolema arte farita akanto. Ĝia titolo estas: En la Füreda Anna-balo. Muzika kaj teksto: Béla Zerkovitz (1881-1948).

Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis kaj la klarigon kompilis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Ĉu estis Churchill faŝista?

Mi bonan ridis. Mi trovis paĝon, kie kun devanta detaligeco kaj de gulaŝo-saŭco kun malpura buŝo iu novula talento tion provis puvadi, ke Churchill – se same ne nacia socialisto, sed ĉiel – estis faŝisto.

Min ne perturbas. Se oni iun „forfaŝistigas” aŭ „fornaciigas”. Mi, bonvolu, estas meza-eŭropulo, kiu en la sovjeta ero socianiĝis. Ĉe ni la vortoj havas same duagrandan sencon.
Min oni ne povas kun nenio timigi aŭ mirfrapigi.

Cetere nur estus same mokridada ĉi tio la senĉeca, ŝvito-odora „naciigeco”.
Kaj kiuj tion faras, eĉ iom ne pensas tion, ĉu kio okazis „kun la lupon kriinta knabo”. Kiu konas la fabelon, oni scias pri tio mi parolas. (Kaj kiu ne, tiu aŭ ne estas mezaeŭropa aŭ oni ankoraŭ lernu.)

Oni tiom menciadas ĉi tion plenan antisemitiĝecon kaj faŝistigecon, ke tio ĉiel la kontraŭan efekton atingos.
Nu, ĉi tion ĉiel atingas tiaj la ’Wiesenthal’ nomataj vivrimedaj timegantoj – ke neniam ne estu ono de historio la tia 20 jaroj, kiam povus tioj ideoj direktantaj.
La ’wiesenthal’-oj kreis do mem la naciasocialistan miton, kaj ili disvastigas sian ideon ĝis hodiaŭ.

Kun la siaj stultetaj iloj.

Kiel la tia lasta, kiam pri Churchill oni volas pruvi, ke li konfesis „lupajn” ideojn.

Mi diris tion ĉi mian malkovron al mia amiko. La mia amiko cetere – same pro la kontraŭpropagando – ĝis hodiaŭ estus nomanta eksplicite al naciasocialista kompetentulo. (Kvankam li povus esti el li same unu bona hungara knabo…)
Nu, do li ne ridis, sed komencis kun bagatelema detaleco klarigi al mi, ke Churchill estis judo, aŭ se li same ne estis tio, kiam same li estis sklavo de internacia financa kapitalo.

Kompatinda Winston!

Kaj, ke estu vero al ĉiu, staru ĉi tie 3 citaĵo pri interrilato de Churchill kaj Mussolini:

* Diferencaj landoj havas diferencajn vojojn, ke ili agu saman aferon. Se mi estus italulo, mi estas certa en tio, ke de komenco ĝis fino mi estus maslfermita-kora en sia venkiĝonta luktado kontraŭ la sovaĝbesta kaj pasia leninismo . Sed en Anglio, al ni ankoraŭ ne devis rigardi en okulojn kun tia morta formo de la danĝero. Sed certe ni estus sukcesaj en luktado de la kontraŭ komunismo, kaj ni same la vivon  elpremus el ĝi –  en tio mi estas sekura. (Pri la 1927-a kongreso de la Italia Faŝista Parto – Churchill Papers, CHAR 9/82B)

* Mi ne neas, ke li estas unu tre granda viro, sed li estis deliktulo, kiam li atakis Anglion. (Churchill en la Parlamento, 1940)

* Senfrukta oni estas menciadi mian okupitan rolon en la historio. Eble nur vi estas sole, kiuj konas, ke al mi ne devas timi de la juĝo. Do, tiel mi nem petas indulgon, nur la agnosko de ekkonitan veron. (Letero de Mussolini al Churchill, 24-an Aprilo 1945.)

[„Inutile rammentarvi quale sia la mia posizione davanti alla storia. Forse siete il solo, oggi, a sapere, che io non debba temerne il giudizio. Non chiedo quindi mi venga usata clemenza, ma riconosciuta guistizia…” (dalla lettera a W. Churchill del 24 aprile 1945)

I do not deny that he is a very great man but he became a criminal when he attacked England.

Different countries have different ways of doing the same thing ... If I had been an Italian, I am sure that I should have been whole-heartedly with you from start to finish in your triumphant struggle against the bestial appetites and passions of Leninism. But in England we have not yet had to face this danger in the same deadly form ... But that we shall succeed in grappling with Communism and choking the life out of it – of that I am absolutely sure.]

Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Postamento – Epokspirito

Premio-Kossuth [prononcu: Koŝut] (2008), Hungara Respublika Ordeno (2004), titolo Honora Civitano de Budapeŝto (2002) kaj premio Attila József [prononcu: Joĵef Atilla], la lasta same duoble (1972, 1984). Mi scias ĉi tiom. Tioj estas tiaj premioj, kiojn Ákos Kertész (prononcu: Kertes Akoŝ] ricevis dum la lastaj jardekoj. Sed estas unu multe pli ranga honorinsigno, unu tre pli granda signifa kaj pli estiminda titolo, kion nur tiel oni nomas: hungara verkisto. Ĉar fimedalojn, ĉia stulto ricevus, postenojn, titolojn, manpremojn kaj sub pugo ŝovitajn ’Audi’-ojn kun malgranda leerteco iu enpredus, sed en la Panteonon de la anima grandeco de nacio enveni jam estas serioza aĵo.

Ĉar pri la ministra ŝultrofrapadoj forpase de tempo neniu ne memoras – eĉ kun turneco de la ventodirekto eventuale devas sekreti –, la ’Audi’ en merkato de la uzitaaŭtomobiloj nek devus, sed kreas ion, kio kun forpaso de tempoj same estas parolotemo en la drinkejo, aŭ akran stomakan pasmon elaĉetas el la maturekzamena lernisto, tio jam estas laborprodukto.

Hungara verkisto. Ĉi tion rangon ricevis de ni la ĉi tiu malgrande enuige formuladata homo. Ĉi tion la postamenton uzurpas li kaj la alio, laŭ kiuj „La hungarulojn konsekvence ni laŭdu aŭ ni admonu! (…) Fi, iru hungarulo al via loko!” Ĉi tia lasto estas klasikaĵo de Petro Esterházy [prononcu: Esterházi Peter], kiu en la librofoiroj reprezentas nin, brilegas en postamentojm, pri tioj estus ĝustatempe jam fine depuŝi lin. Same lin, same la alion. ”Li estas erarinta, sed li estas talenta.” Ankoraŭ en la nacia flanko same estas aŭdanta ĉi tia cerbolaveco.

Ĉu li estas talenta? Ĉu kio? Ĉu Konrád? Ĉu Spiró? [prononcu: Ŝpiro] Ĉu Nádas  [prononcu: Nadaŝ] kun siaj nelegeblaj eseoromanoj? Ĉi tio estas ŝerco! Iliaj kulminaverkoj estas intertinentaj mokadoj, se kbankam ne estas, do estas ĉioj neĝueblaj. La tielnomata „liberala” psiko ĉi tien kaptus ĉe freŝa faro. Ĉar ili ne ligiĝas al la „terbulo”, ili nur povas mokadi, ĉar al tio devas distanco. Alkroĉiĝe, ligiĝe estas malfacila. (Pri tio estas vera klasikulo – kontraŭ ili – Mikszáth [prononcu: Miksat] kiu povis esti cinika alkroĉiĝe.)

Mi eldiras: ĉi tioj ne estas erarintaj ĝenioj, sed ili estas postenon- kaj premion enposigantoj, al kiuj la siaj finproduktoj precipe estas nekonsumeblaj, kaj ili ne adaptiĝas al la psikosmo, al siaj sortodemandoj de hungareco. Ĉu propre kial havas ili statuojn. Ĉu kaj dum tio?

Adamo POZSONYI

El „Demokrata” semajnoĵurnalo 

Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

De sur supre malsupren

Mi ne havas problemon kun Fankadeli. (Ho, mia Sinjoro-Kreato, kiel havas mi sufiĉon, ke da ĉiam, ĉie trudiĝas la viro al distanciĝo aŭ alvaciĝo, cetere oni ne ricevas membrecon en la mastiko-asocieto). Li estas bonintenca knabo. Same la teksto tiel ĉi-tiel ekstaras. Sed ion devas eldiri. Jes ja, denove al mi.

Estis unu momento. Momento, kiam eble estus digis de la plena fenomeno. Haltigas ĉion. Se same ne povus digi, do almenaŭ simbole fari kontraŭe. Ian simbolan aĵon. Kio montras ion laŭ moralo. Kiam Zrinyi elkuregis en la morton, ankoraŭ se same mem konis, ke ŝajne superflua estas la tuto. Jes, tion la vangofrapon devus estis batfaligi.

1964 (la monaton, la tagon mi ne konas), kiam la malgranda kronprinco, princo Karlo tiel ekzaltitis mem sur la „grandiozeco” de la malsupren ĝis supren fervura proleteta diseriĝo-ondo, ke siajn harojn laŭ sia signo de omaĝo laŭ miceto-formo li tranĉigis. Kaj la regantino, la ĝis hodiaŭ sur „trono” estanta dua Elizabeto, anstataŭe ke ŝi tian vangofrapon batfaligus al li, ke la muro donu la alion, ŝi la kvar miceto-kapojn frapis al kavaliroj. Kun tio ĉi la valoron de kavala titolo same ŝi devalutis, kaj ŝi agnoskis rekonecon de renverso de la mondo.

Ĝis la plena dudeka cento tio estas la ordo – la ordo de la mondo kaj la universo –, ke la malsupra kasto kopiis la supren ĝi estanton. Ĝi adaptiĝas al tio. Tion provas mimi. La malsupra orda, la pli primitiva al la pli alto, al la supre staranto. La granda burĝo pausis la aristokrataron – de tio origas la snobo esprimo – la malgranda burĝo la grandan burĝon, la proleteto la malgrandan burgon. La vilaoj de strato-Andrássy ĉioj estas kopioj de la nobelaj kurioj. Ĝi estas stultigaj versioj. Sed la vangofrapo ne ekklakis. La papo hodiaŭ pop-kantojn bailetas, en la lernejo al la idiotoj, al la postrestuloj adaptiĝas la plimulto, la sano adaptiĝas al la malavantaĝulo, kaj la blanka meza-eŭropa hungara knabo la formolingvon de negraj, amerikaj getto-deliktuloj konfesas kaj alproprigas. Kaj pror tio ili entuziasmas. kaj ne estas neniu, kiu komprenus, ke tio ĉi estas vivdanĝera procezo.

Ho, la tia vangofrapo! Tio tre estitus. Mi timas, nun estas jam poste.

Adamo POZSONYI

Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Ni prononcu la veron, ni ekkomprenu la realon

Dankon al „Pensoj pri la Reĝlando” portalo, al la plej signifoplena hungara monarĥista portalo.

Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis kaj faris:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Ĉu kiu estas amiko de kiu?

Dankon al "Poemoj de la rivero Wang"

Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Mi estas via silento

Nun mi rakontas ĉu kio via, kiu ne mi estas al vi.
Se vi atendas pri mem belan kanton,
Via laŭdanta kanto mi ne estos,
Ĉu kio alia mi estus: nur silento al vi.

Tio ĉi estas bona vorto: mi estas silento, via silento.
Se tiel pri mi vi havas inklinon, mi restus.
Vi sidus nur tolere, ke kanto ne laŭdas,
Nek signo, nek flamo nur silento, kio ĝis ĉelo atengas.

Kaj mi daŭrigas ĉu kio via mi estas, kiu ne al vi.
Se vi atendas flamo, tio mi ne estus,
Supren mi vi liniĝu, vi vidu mi estas cindro,
El mi nur vian estonton vi orakolus.

Nun mi rakontis ĉu kio via, kiu ne mi estas al vi,
Se vi atendas de vi belan kanton,
Via laŭdanta kanto mi ne estos,
Ĉu kio alia mi estus: nur silento al vi.

Sekreta nomo de tribestro estis: „Fumo en liajn Okulojn” (de 1961)

Muziko: Tamás CSEH (1943-2009)

Teksto: Géza BEREMÉNYI (1943- )

Instrumentado: István MÁRTHA

Kunlaboras:

Mihály SIPOS (violino)
Ferenc MUCK (saksofono)
István MÁRTHA (gitaro, sintezilo)
La knabo-solistoj de Budapeŝta Kantolernejo.

La muzikaj bazoj pretiĝis en urbo KAPOLCS ĝis 28-30-an Majo 1990.

Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Fajreretoj de Churchill

Sir Winston Leonard Spencer Churchill (1874-1965), princo de Marlborough, ĉefministro de Anglio ne estis nur giganta ŝtatviro, sed same inĝenia oratoro. Lia legaco pluenvivas en lia diraĵoj, en lia rimarkigoj, en lia aforismeskaj pensoj, en lia sagacaj replikoj. Neniu ne pansus, ke oni konas lian ĉian penson, sed tio estas la plej malbona, ke mi ne trovis ĝiajn esperantajn lingvajn tradukojn. Kun miaj modestaj kapabloj: jen estas iom, kioj plaĉis al mi:

El tio ni vivas, kion ni ricevis, sed el tio ni faras nian vivon, kion ni donas.

Ne ekzistas tia aĵo, ke bona imposto.

Iu tiel vidas la privatajn enterprenojn, kiel pro mortpafon atendantan rabobestojn, alioj kiel pro melko atendantan bovinon, sed estas malmultaj, kiuj tiel vidas, kiel tirĉevalon, kio tiras la veturilon.

Al kapitalismo tio estas la sia specifeca eraro, ke ĝi malegale partoprenigas el la havaĵoj; al socialismo tio estas la sia specifera viro, ke egale partoprenigas el la mizeroj.

Ni tion asertas, ke al nacio impostigi mem sole el prospereco estas tia, kiel homo, kiu kun sitelo volas sin levi alkroĉiĝe en ĝian anson.

Paciĝulo estas tiu kiu nutras krokodilon – espere, ke lin mangos laste.

La problemoj de venko estas plie akceptablaj, kiel problemoj de malvenko, sed unua ne estas pli facile de alio.

Fanatulo estas iu kiu ne rekonsideras sin kaj ne alterniĝas temaron.

Nancy Astor: „Sir, se vi estus mia edzo, mi donus al vi venenon.”
Churcill: „Se mi estus via edzo, mi alprenus tion.”

La mensogo jam iras dounan voje ĉirkaŭ la mondo antaŭ ol la vero havus ŝancon, ke ĝi surmetu la sian pantaloneton.

Oni iam trovos en la veron, sed la plejpartoj de ni povas kolekti mem kaj pluen rapidu. kiel nenio ne estis okazus.

Se vi iras tra la infero de infero, ĉiam vi iru.

Ĉu vi havas kontraŭulojn? Bona. Ĉi tio signifas tion, ke vi iam, ion jam konstruis en sia vivo.

Se vi havas dekmil reglamenton, vi fuŝuzos ĉian respekton por la leĝo.

Ĉiam vi kalkulus je amerikuloj faras bonan aĵon – post kiam ili jam ĉian alion provis.

La historio estos favora al mi, ol mi intencas transliterigi ĝin.

Ju pli vi povas retrorigardi, des pli certe vi antaŭvidos.

Mi estas preta renkontiĝi kun mia Kreinto. Tio, ke la mia Kreinto ĉu estas preta por renkonto kun mi, tio estas alia afero.

La vero estas senkontestebla, la misintenco atakus, la senscio priridus tion, sed en la fino tamen ĝi estas tie.

La optimistulo en ĉuia missituo vidas eblecon, pesimistulo vidas missition en ĉia ebleco. 

Evolucii estas ŝanĝiĝi, ke ni estu perfektaj, multon devas ŝanĝiĝi.

La politiko estas kapableco al diri, kio estos okazi morgaŭe, sekva semajne, sekva monate kaj sekva jare. Kaj tamen same la tia kapableco, ke ni klarigu, kial tio ne okazis.

La socialismo estas filozofio de malsukceseco, la kredo de senscieco, kaj la evangelio de envio.

Multan sian formon de regado oni elprovis, kaj oni elprovos en tia kulpa kaj ĉagrena mondo. Neniu asertas ke la demokratio estas perfekta aŭ ĉionscia. Efektive, oni estas diranta, ke demokratio estas la ples malbona formo de regado – supre ĉia alia formo kion oni provis ekde tempo ĝis tempo.

La plej bona argumento kontraŭ la demokratio estas kvin minuta konversacio kun averaĝa voĉdonulo.

Mi ŝatas porkojn. Hundoj suprenrigardas nin. La katoj malsuprenrigardas nin. Porkoj gvidas al egalo.

Ĉiam mi estas preta lerni, sed mi ne ŝatas tion, se oni katekizas.

Mi ne rankoras pro la kritiko jam nek tiam, se pro la inklino de akcento momente ĝi deflankiĝas de la realo.

La kontraŭulon ĉiam devas miskonduki, la larĝskalan komunan opinion same povas miskonduki por la propra intereso, sed la koaliciulon neniam liberas trompi.

Neniam vi fidu tian homon, kiu nek unusolan malbonan econ mencius pro sia senkulpigo. 

Sencensa estas tion diri, ĉion de mi foreblan mi faras. Nome al vi tion devas fari, kion la situo postulas.

Ne nur al tio devas kuraĝo, ke la homo elpaŝu kaj parolu, sed same al tio, ke li eksidu kaj le aŭskultu la aliulon.

La interrilato estas malkomplika aĵo, de kion ĝi faras, tio ŝanĝas la situon.

Ne atingas ĝin dubon, ke la familio kaj la hejmo estas tia, de tio naskiĝas la plej grandaj virtoj de la homa socio, tioj fortiĝas kaj nutriĝas.

Estas enorma mensogo en la mondo kaj ene estas la plej malbona, ke sia duono estas prava.

Aldone estas jen unu tien decanta:

Estas bona aĵo al sublernejitaj homoj legi libron de citaĵo.

Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis kaj kompilis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Mortis - La Makovecz

„Tasko de la hungara organika arkitekturo, ke servu la ekzisto de la Eŭropa Mezo.”

(1985)

„Ĝis origino mi estus konstrui la tion unu konstruaĵon, kio antaŭ la komenco de homaro jam staris.”

(2002)

„Konstruaĵo tiam estas bona, se tie mi fartas bone.”

„La amo estas ekkona forto.”

„Mi eĉ ne pensas pri politiko. Mi havas fakon.” 

„ Mi tiun apogas, kiuj kultivas la organikan arkitekturon, kiuj kredas en la kontakteco kun homoj, kiuj kredas en profunda kontakto kun naskolando, kiuj ĉihejme domojn, ĉikonvenajn homan medion volas estigi.”

(2005)

„Ju pli malproksime mi alvenas de Budapeŝto, des pli proksime mi alvenas al mia Patrujo.”

(je la transdoneco de Sankta Stefano premio - 2011)

Ripozu En Paco!

Imre MAKOVECZ (1935-2011)

Ĉi tio ne ĉi tien apartenas, sed al mi plaĉis.

 

Tradukis kaj komplikis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)