Antaŭ la Sakra Krono

La sia unua bildigo

La moderna mondo ne estas alia, kiel unu grandega miskompreno. Kvazaŭ estas apenaŭ kredanta, ke ĝi prepre jam staras. Ĉar tioj ideoj, sur kio ĝi konstruiĝas, ne el la realo nutriĝas.

Jes, tie ĉirkaŭ 1789 flankenglitis la aĵo, tie oni donis unue ararajn respondolj sur iajn surmetajn demandojn. Tie oni ekis kio, ke vivosituo, historia situacio postulus respondon, sed kion oni donas sur tion, al tio jam ne havas tre multan konekson al la problemo. Kaj al la realo precipe ne havas.

Kaj nun paktike ni tie orientiĝas sin, ke mi demandas, kioma horo estas, mi tion respondon ricevas, ke dankon, bone. Jes, tie post 1789 ekiris procezo, oni ŝovis pli ektere kaj pli ekstere la limojn, oni kliniĝas la pli novaj kaj pli novaj barieroj, kaj nun jam fakte neniu ne scias, kie estas sia loko.

Ja, en procezo de la historio nek unuoble ne okazadis, ke la granda litera „Egaleco” estus efektiviĝis – el la diseriga triopo de la „Libereco, Egaleco, Frateco”, tio ĉi la mezo estas la pleje konvena de diablo, la aliaj du estas nur rozkolora fabelo, estas al knabinetoj dediĉanta hebeta dezirpenso –, kompreneble nek hodiaŭ ne estas, sed hodiaŭe jom kun tiaj brutaj ekranegoj devas kovri la realon, ke la universo ricevas preskaŭ epilepsian kuratakon de tio de perforteco de sian ekziston.

La Kronogardeco

La lastfoja ekranegigo, kiam mi tion sentis, ke la normaleco kvazaŭ en la doloron rulbaraktas, dum 20-an de Aŭgusto estis. Oni montradis la kronon! La Hungaran Sakran Kronon [*]. Sur la unua publiktaskon provizanta televida kanalo estis interparola programo, kaj la tion ĉi relikvon, sur tion en pli pura, al staranta (guŝte por tio pli funkciebla) de la diaj principoj pli proksima aĝo kronogardistoj gardis, kaj vidadi – la kronigan riton dekalkule – ankoraŭ nek de la monarĥo ne havas rajton, nun oni almetis antaŭen sian nazon de minijupa parolistino, kiu babilete anekdotas en la ĝia societo, kvazaŭ pri disiĝeco de la deputito aŭ pri mamooperacio de la fama filmaktorino povus paroli.

Mi nur vidis tion ĉi realeco-tretecon, kaj mi ne povas koleri kompatindulon. Ĉar oni ver ne scias, kie estas sia loko. Kiel hodiaŭ preskaŭ neniu. Ĉar la „egalecon” neniu tial komprenas, ke ni suprengrimpos sur la altan nivelon, ni enmetas laboron, ni evoluas, kaj tiam kaj tie ni estos egaloj, sed ĉiu la suprajn regionojn volas deŝiri. En la malpuraĵon. Oni en la kotbanejo volus esti „frato”. „Estu ankaŭ li/ŝi pli malgrando!” „Estu al li/ŝi ankaŭ pli malmulto!” Sed tio ĉi estis atendebla, ne estus same alie, por tio oni „divenis”.

Mi precipe enmalpermesus same sian parlamentan montradecon. Ĉu aliras la vendejo-komizo, kaj maĉagumas antaŭe? Ĉu „pirsinga” malgranda gimnazianino diras al sia „hometo” petolajn ŝercojn? Ĉu faveta stratbubo vidadas tiun, li ekruktas ion, kaj intere li volus meti sur sian kapon, ĉar li dezirus esti agala kun Li? Disŝovmaŝinu ĉian nivelodiferencon, ĝis tio ankoraŭ propre estas montetoj, kumuloj, kaj leviĝaĵoj. Kaj sekve restas jam nur la pusteco. La amaso kaj siaj sopiroj.

La lasta reĝa ĵuro

Sufiĉe legi tie ĉi la fiskribintajn rimarkigojn de suben publikaĵoj. Sufiĉe enrigardeti, kaj ekmemoriĝas la vera vizaĝo de la egaleco. Ĉiu malpurigas, piedpremas, kraĉadas, kaj vomaĉas. Tio, ke oni ekciumas min, ke oni volas esti „havero” de la publikisto, jam estas komprenebla. Sed oni volas inviti en la fidrinkejo. Oni volas frapadi la sian ŝultron, kaj antaŭe puŝi la onian dirtan glason, kaj vi abomeados entrinki, nu malamas vin. Kaj preskaŭ neniam ne pri la artikolo oni parolas. Oni la aŭtoron atakas. La lian infantoaĝon, la lian patrinon, la lian salajron, la lian tre grandan aŭ malgrandan nazon, la lian paroleraron, kvardeksesajn gambojn, la antaŭ dekduk jaraj – onidire – ebriecon, ĉion, ion, nur oni efektivigeblu la grandan literan „egalecon”.

En mia juna aĝo (ankoraŭ en alia mondo) ankaŭ mi partoprenis en la detruo de la baroj. Nu sed naudekopa jara „subtera” gazetopreparisto sube la siaj insultadoj la sian loĝadreson ekskribis same.

(Hungara Gazeto - Magyar Hírlap)

Ádám POZSONYI

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Gramatika noto al titolo de la blogregistro:

Sakra Krono (hun: Szent Korona) – laŭ siaj rigoraj reguloj de gramatiko estus skribi „Sankta Korono”-n. Kiel en la latina lingvo estas ena diferenco inter la „sancta” kaj inter la „sacra” esprimo.

Li (ĝi) estas la plej malnova krono de Eŭropo (aŭ la mondo).

La Sakra Krono mem estas la hungareco, la paseo kaj futuro de la hungaruloj.

Nur tiu estus laŭ juro hungara reĝo, kiun kun la Sakra Krono kronis. Kiam oni ŝtelis Tiun, la reĝo-kandidatuloj kompletajn posedojn pagis sur Lia elaĉeto. Li estis kaŝe, ŝtele, en marĉo, en turo, en lignobatelo [kulaĉo], en 1919 la komunistoj volus vendi en pezo de oro al io viena juvelisto, en 1944 la hungaraj naciaj socialistoj en Germanion transportis, ke de la sovjetaj socialistoj ne estus forkapti. En 1978 Cyrus Vance amerika ŝtatsekretario pri eksteraj aferoj reporis Lin – post longa polemiko.

La Sakra Krono en tia ĉi tekstointerrilato nur tie ĉi mi sciis esprimi sian sakramenton de la tia ĉi vorto, kaj ĉar la Sakra Krono estas persono, kiu havas ĉion juron, tion nur reprezentas, praktikas la ĉioma hungara reĝo. La Sakra Krono estas mistika, pli multe ol miljara, dia simbolo de la hungaruloj, kaj de potenco kaj dia volo de de la futuro. Pri la Sia estiĝeco ni nenian ekzaktan ne scias. Onidire Li staras el du parto, el greka kaj el latina parto. Mem la objekto laŭmultoj estas simbolo de la ĉielo kaj la tero, en tio (Tiu) sekretaj, misteraj mesaĝoj same estas kaŝi. Datoj, profetaĵoj, la ŝlosilo de la hungar(ec)o.