La vera maldekstrulo

Oni estas unu pensmaniera elartikiĝo, misglitado, kiu ankoraŭ same hodiaŭe revenas en la vortuzo de dekstara flanka mezulo. Kompenas mi, ke dum duona jarcento oni martelis en homojn, kaj same en la tiun sekvanta dudek deformigaj pensadaj oratoris pri la ekrano, de la kutimaj kliŝoj kvankam estas malfacila liberiĝi, sed eble alvenis sia tempo, ke la je 1972 eldonintajn leksikonojn kaj la ’83-an gimnazian libron de historio ni elĵetu finfine.

„La vera maldekstrulo.” Kun tio oni aludas laŭregule, kiam oni miras konsterniĝe pri la realon, do la kato miaŭas, vintre estas malvarma, la butero degelas en la sunbrilo kaj la maldekstrulo estas patrujperfidanta. Kaj tiam oni ekĝemas, poste post kiam mallonge oni vipadas la menciantan vicon de agado, oni rimarkigas: sed certe „la vere maldekstrulo” tiu ne estas tia.

Ne, niaj estimaj gesinjoroj, bonintencaj, sur ’69-aj Gondolat-eldonaĵoj[1] superkreski ne taŭgaj, bravaj naciaj animoj, se dum pluvo ni ne staras sub markezon, certe ni pluvhumidiĝos. Kaj kontraŭ malvarmo devas ĉapo kaj mantelo, ĝi ne estas sufiĉa ĝemetadi pri tio, ke ej, nun ni malvarmumis, sed certe, se tiu la vintro estus „vera vintro”, tiam nudpiede ni irus sur la neĝkovritaj stratoj.

Sur la 1972-ajn lekiskokojn superkreski nekapablaj en iujn tiajn memtrompojn oni lulas mem, ke la maldekstreco funde estas ĝusta aĵo, nur tiu „difektiĝis ie”.

Kaj ke la maldekstreco tiu estas homama, por homoj helpanta, sociale sentema, bravaĵo, oni havas lokon sub la cielo, nur la komunistoj malbonigis. Intere same tiu ne perturbas ilin, ke la maldekstro ne pensas tiel, ke la kontraŭflanko havas lokon sub la cielo. Ne, tiun li volas likvidi, li volas ĉesigi, sed la brava maldekstrulo tiu estas ordinara, kaj li atendas inter unu vivo la „veran maldekstrulon”. Kiu jes ja ne venas. Same li ne venus, ĉar tiu, kiun la brava dekstrulo kredas, simle li ne ekzistas. Mi provas prilumi, ke kial ne. La universo estas dekstra flanka. Same la homo. Do estas la normala, kaj kiu deflankiĝas de tio, tiu estas la maldekstra flanka. Dekstruol estas kiu ekziste laŭ sinjoro la sinjorinojn amas, kaj la maldekstrulo, kie de tiu deflankiĝas. „Alia”. Dekstrulo estas, kiu produktas kaj ŝpari, maldekstrulo estas kiu per siaj fingroj fingromuelas, kaj monhelpon atendas. La dekstrulo estas kiu belegan bildon pentras, ĉar la universo estas mirinda, maldekstrulo estas kiu inkmakulojn amasigas kaj „alie” li vidas la mondon.

La dekstrulo akceptas sian lokon en la ordo de kreo (li scias kie estas sia ejo), sed la maldekstrulo frapadas kontaraŭe) Nek la kreon li konas, nek sian lokon.

La maldekstrulo ne estas tiu, kiu bedaŭras la malsatanto, kaj panon donas al li, poste li parolas por la industriisto, ke li levu la salajron de povra malsatanto. Ne. La maldekstrulo tiel faras, kiel se la pliantaŭan li farus, sed la malsatanton foruze li klopodemas ruinigi la supere lin staranton, kaj okupi la sian lokon. La homa mizero al maldekstrulo ĉiam estas plonĝtabulo, aludanta bazo, efektoĉasa frapfrazo. Ĉar la plej granda karaktertrajo de la maldekstrulo estas la envio, kaj ĉar li estas sentalenta – kiu estas sperta kaj honesta, tiu ne estas maldekstrulo – li malamas tiun, kiu alstrebis ion.

La maldekstreco estas psika malsano. Per si mem ne estas maldekstrulo, se nur oni ne incitas kaj manipulas lin. Esence la homo tiel ekiras por la vivo, ke li amas manĝi, la kontraŭseksulojn rigardas, li ams la siajn gepatrojn, ne la gepatrojn de tutfremdulo, li volas alstrebi ion en la vivo, kaj la siaj modeloj estas herooj. (Tial amegis malnovtempe ĉiuj knaboj MAY-on[2], VERNE-on[3] kaj JÓKAI-on[4].) Kontraŭo de tio ĉi nur per propagando kaj per cerbolavo (mediato) estas alformebla. En tio la pseŭdorealo, kie la fremdulon tiel same oni devas ami, kiel miaj proprajn samsangulojn, kaj tie la devio estas valoro, en tio ĉi ne eble ekzisti kaj prosperi. Tia mondo same ne alformiĝas per si mem, nure per patronado kaj helpado de fonaj fortoj estas rezervanta. (Ne estas hazarda, ke la bazo de maldekstro komence estis unu malvasta parazitanta kaj devia tavolo, sed tion ĉi sur norma loko oni ekskomunikas.) Kaj tuj kiam frapas la kunfalo, la disfalo, dum momentoj restariĝas tiu, ke la viro estas viro, la patrio estas patrio, oni estas gvidista tavolo, kaj oni devas produkti. Ĉar se oni ne restariĝos, detruiĝos la komuneco. (Kiel detruiĝo atenadas pri la evoluintaj, progresaj spritaj kaj konsternantej demokrataj okcidentaj socioj.)

La maldekstrulo estas tiu alkoholisto, kiu ne salutas reen por la penciula emerita pedagogo. La bubo, kiu skribaĉas en la lifto, kaj se oni deadmonas, li kraĉas. La por monhelpo visatenulo, kiu en sia plena vivo ne laboris, sed postulas la platan televidon. La „Ni ŝnurekzekutu la moŝton” frazon kriadanta Lenin-knabo[4]. La „Ni forprenu, ĉar li havas pli multan”, la „Li mortaĉu, ĉar le estas pli dokta”. La „Ni frapu lin, ĉar li estas pli alta, pli bela, pli instruita kaj pli talanta”. Tio ĉi estas la maldekstro.

La mediato-neniulo

Tibor SZAMUELY[5], Ottó KORVIN[6], György MAROSÁN[7], Endre ACZÉL[8], János KÁDÁR[9], György LUKÁCS[10], Ágnes HELLER[11], Árpád TÓTA W[12], Ervin SZABÓ[13], Béla BISZKU[14].

Kaj la mediato-neniulo, kiu vangofrapus la pro ora medalo feliĉe kriadantan raportistinon, kaj tion ĉi en viva sendo li same enparolas.

Ne ekzistas alia. Tio ĉi estas la „vera maldekstro”.

Pozsonyi, Ádám


El „Magyar Hírlap” tagĵurnalo – 11-an Aŭg. 2012.

cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Notoj de tradukisto:

[1] Gondolat - (Gondolat könyvkiadó) - 'Penso' Libroeldonejo, komunista, maldekstra gvidlinia, maksista intelekttualara libroeldonejo en la hungara komunista erao
[2] May, Karl (1842-1912) [hungarige: May Károly] germana verkisto, aŭtoro de indianaj libroj, kaj Sovaĝa Okcidento por junularo. Unue li je 1908 estis en Ameriko, sed nur en Novjorko. Li neniam vidis veran indianulon. Li kreis ’Winnetou’-on kaj ’Old Shatterhand’-on, kiun modelis pri la János XANTUS, pri la fama hungara etnologulo. Liajn librojn pli ol 30 lingvojn oni tradukis. Same esperante.
[3] Jules Verne (1828-1905) [Hungarige: Verne Gyula] franca verkisto, patro de la fantazia literaturo. Liajn librojn tradukis 148 lingvojn, li estas la pli multan tradukanta aŭtoro en la mondo.
[4] Lenin-knabo - ano de la terororganizaĵo de 1919-a hungara konsilantara respubliko
[5] Jókai Mór (1825-1904) grandega hungara verkisto, „la granda hungara fabelrakontanto”. En liaj verkoj miksas la karakteriziloj de romantiko kaj realismo. Li verkis 145 librojn.
[6] Szamuely (nask: Sámuel), Tibor (1890-1919) – komunista ĵurnalisto, murdisto, rabisto kaj teroristo. Persona farigulo de multcentaj murdoj en la 1919-a „Rato-Ribelo”. Li estis sinmortigo aŭ inter fajrbato morte vundigis.
[7] Korvin (nask: Klein), Ottó (1894-1919) – el kleregita kontaraŭmilitista liberalulo por komunista ministro pri internaj aferoj, organizulo de komunistaj teroraj bandoj. Oni ekzekutis lin post tribunala procedo.
[8] Marosán (Muresanu), György (1908-1992) antaŭe kriptokomunista sindikatestro, lernoservisto de panisto. Je la 1956-a hungara revolucio li estis unua estro de bolŝevikaj teroraj bandoj. Li havas famekonatan diraĵon: „Ekdse hodiaŭ ni pafos!”. Li mortis en lito, inter kusenoj. Neniam neniu prirespondigi lin post la 1989-a „sistemŝanĝo”.
[9] Aczél, Endre (1943-) juda naskiĝa komunista publicisto, programestro, redaktisto; onidire kun „Acsádi” pseŭdonimo li estis komunista spiono en Londono, en Pekino. „Senkritikema priservulo de la komunista diktaturo.” (István LOVAS)
[10] Kádár (nask: Csermanek), János – nelaŭlegesidulo, lia patro estis juda, komunista hungaria estro de 1956, masmurdisto. Pli multajn homojn li murdigis, kiel iu en la hungara historio.
[11] Lukács (Löwinger), György (1885-1971), komunista teroristo en 1919, marksista filozofisto, estetikisto, univesitata profesoro, akademiano.
[12] Heller, Ágnes (1929-) – instruatino de Lukács, kontraŭlino de Hungaruja, juda marksista filozofistino, plurfoja mensigulino, je marto de 2011 ŝi prelegis pir la 2006-a policistaj kruelaĵoj en la brusela Eŭropa Parlamento kaj ŝi diris, ke „Je aŭtono de 2006 neniun oni pafis, neniun torturis. Vi montru al mi unusolan aferon, kiam iun oni pafis, aŭ oni torturis!” Je 2011 ŝi ekhavis la „Lama Hundo Prezon” de la „Feston de Organizanta Komisiono de Tago de Hungara Cenzuro”.
[13] Tóta W (Worluk), Árpád (1977-), obscena, fiparolanta kaj kontraŭhungara ĵurnalisto, publicisto, kritikisto, rata blogisto. Originale li estas lernanto de angla lingvo. Li havas Joseph Pulitzer Memor-prezon.
[14] Szabó (Sámuel Ármin, Schlesinger), Ervin (1877-1918) juda ĵurnalisto, bibliografo kaj sociologo. Koncepta plananto de 1918-a murdo de ĉefministro de grafo Tisza István. Ĝis hodiaŭ pri li nomigas la budapeŝtan ĉefurban librejon
[15] Biszku, Béla (1921-) ilseruristo, juddevena komunista-bolŝevika laboristo, politikisto, post 1956 li direktis la reprezaliojn, ministro pri internaj aferoj, ĝis hodiaŭ li havas ellevantan pension, la plej nova lia skandalo, kiam publike li tiun diris, ke 1956-a revolucio estis kontaŭrevolucio.

Ŝanco - Epokspirito

Mi konfesas, mi miris. En la angula spicvendejo, kien mi iradas aĉetakiri, ĝis tio ankoraŭ ne vidis la koncernulon. Sur li havis negran ĉapon, negran mantelon, ledan zonon, nur la aktujo estis bruna en siaj manoj. Li estis obskurulo, tio do estas sankta.

- Mi ŝatas ke vi venus kun mi – montris ian legitimilon, kiun mi ne povis legi, ĉar same li formetis rapide. – Kaj bonvolu vi ne faru sensacion.
- Ĉu pri tio temas? – mi demandis malfide. Mi estis nervoza, kial se la pasteĉon de hepato mi ne enmetos tempe en la fridkeston, ĝi malboniĝos.

La pleja-pleja plej lasta ŝanco programo! – li rigardis en miajn okulojn severe. - Vi ensidu en mian aŭtomobilon, kaj mi starigas al vi kelkaj demandojn.

Mi tre ĝemetis. Post duona horo komenas en la televido la ’Columbo’[1], kaj same la lastfojan parton mi ne vidis.

- Vi en la ibfanejo rakontis unu Maŭriĉjo-spritaĵon![2] – li rigardis en siajn notojn la obskura vestaĵa nekonatulo. – Kaj kiam en klakaĵo forsoni la Hitler nomo, vi komplicece okulumis. Pri tio ekzistas atestoj. Ĉu vi konfesas?
- Ĉu atestantoj? – mi suprentiris mian brovom, kaj intere nur tiu okupis mian kapon, ke ne nur la pasteĉo[3] malboniĝos, sed same la pariza-kortbirdotranĉaĵo.[4] – Ĉu kia atestanto estus unu kvarjara infano. Mi rimarkigas, same mi ne memoris pri la okazo. Sed se tamen okazis ĉiu, ĉu ne estas egale?

La negra vestaĵa nekonatulo riproĉe rigardis, poste li foliumis en sia notlibreto.

- Sed tio ĉi estas neniu. Kiam antaŭe 25 jaroj oni dissendis ’La 17 momentoj de printempo’[5] titolan sovetan filmon, vi - vian simpation esprimende - en la ludplacan sablumejon unu svastikon vi desegnas. Same pri tio oni havas ateston.

Mi komencis enui. Mi malfermis la pordon de aŭtomobilo, kaj mi descendis.

- Ĉu vi ne pensas, ke tio ĉi jam estas malserioza? - mi rigardis adiaŭe inter liajn okulojn.

La lia voĉo kvazaŭ petege rampis antaŭe el la malhelo de la kurteninta aŭto.

- Same ni estas homoj. Same sinjoro ZUROFF[6], kaj same mi. Vi rigardu Sándor KÉPÍRÓ-on[7] en morton ni pelis. Same la CSATÁRY-okazo[8] baldaŭ finiĝas. Alia jam ne ekzistas. Vi estas la nia post lasta ŝanco. Mi fermis la pordon, kaj startis. Mi fidis tion, ke la ’COLUMBO’ eĉ ne komencis.

Pozsonyi, Ádám

El „Demokrata” semajnoĵurnalo – 31/2012.

cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Notoj de tradukisto:

[1] Columbo – sukcesa amerika televida krimserio inter 1971 kaj 1979
[2] Maŭriĉjo-spritaĵo – karaktera centra eŭropa spritaĵtipo estis Maŭriĉjo, la trolibera en parolo judknabo
[3] pasteĉo – (hun: kenőmájas) hungarikumaĵo el pasteĉiga hepato de porko kaj aliaj bestoj. Sur panon ŝmire oni manĝas
[4] pariza-kortbirdotranĉaĵo (hun: baromfi párizsi) la plej malmultekosta salamo, tranĉaĵo el viando de kotbirdo. Simple nur ’parizer’-o. Originale oni faris el bovoj aŭ bovidoj, el kaĉigita viando, kaj el akvo, el etatokorektanto.
[5] Soveta televida spionoserio kun soveta ’James Bond’-forma ’KGB’-agento. Ĉi havas 12 parton, originale je 1973 oni dissendis. Ĉia ĉefheroo estis ’Max Otto von Stirlitz’ SS-kolonelo, kiu estis per originale novo: ’Maksim Maksimoviĉ Isajev’. La originalan filmscenaron skribis Julian Semjonov, kiu estis same mem KGB-agento.
[6] Zuroff, Efraim – (1948) politika neniu - ĉefokupiĝa, malamadanta, vivkondiŝa „nazi-ĉasisto” – la hontulo de la jerusalema Simon Wiesenthal Centro. Li mensogas, glitigas, mensogadas, hipokritadas, ĉarlataniĝas, nur sian gravecon li pruvu – Jen la vera vizaĝo de la aŭtentika pseŭdhumanisto, laŭ siaj vortoj: „Eble la unusola konsolo interrilate terura frustriĝanta morto de KÉPÍRÓ – kiu antaŭe okazis, ke la apelacio estus aliigis la skandalan absolvan verdikton -, ke laŭ lia advokato la kuntaraŭ li dŭriginta proceso estis per malbona efiko por lia sano. Tio ĉi estas malgranda venko de vereco kaj justico.”
[7] Képíró, Sándor (1914-2011) hungara konesta milita heroo, senjuste akuzinta militisto, martiro de persekoteco de la murdintaj judaj „nazi-ĉasistoj”. La tribunalo laŭ konsekvencaj pruvadoj absolvis lin. Li ripozu en paco!
[8] Csatáry, László (1915-) - la plej nova kribrinta hungara viktimo de murdintaj judaj „nazi-ĉasistoj”. Nun estas kontaraŭ li malamo-procezo, pro falsaj, falsigaj pretekstoj.
 

Ankoraŭ ĉiam estas same pli sube

La homoj estas tiel, ke li devas aĉeti pantalonon. Nu, do spiritulo ne laŭsemajne kuregadas en Placon observi la malpliprezigojn, kaj la nocio kaj kiamaniero de modo super ia erudicia nivelo estas apriore tia nekomprenebla kaj dista, kiel kuirada scienco de feminista batalisto, sed oni devas marĉandi. Se ĝi touziĝas, novon devas akiri.

Ekiras la homo pantalonon aĉeti, kaj tiel oni estas kun tiu, kiel kun ĉiu, kiu en nia moderna kaj progresa epoko estas kutima. Neniu estas tiu, pri tiu oni nomas. La parollibereco signifas pensopolicon, la egido de homaj rajtoj militan bombardon (oni estas interesa unufoje primediti tion fakton, ke ekzemple la Usono ĉu laŭ kia juro disvastigas la homaj juroj kaj la humsnismon dissemite en la mondo. kaj ĉu laŭ kia juro molestas aliajn landojn laŭ preteksto de suspektindaj nukleaj establaĵoj, kiam ĝi estas la ununura ŝtato, kiu la atomon jam foruzis), la vestaĵo kaj ĝenerale ne pri surhaveco estas invente. Kaj se la homo tion volas, ke post unu koncepto, unu produkto la tiu enhavo staru, kiu estas originale la signifo de vorto, trioblan prezon devas pagi por tio. (Vidu: pano, lakto, viandaĵo ktp.)

Sed pri la pantolono mi volas paroli, kio en nia epoko trairas trans konsternanta progreso (bastardiĝo).

„La paseon plene ni forviŝos!” Tio ĉi estis la signalo de progresa maldekstro, sed feliĉe ĝi ne sukcesas ankoraŭ ĉion kaj ĉie malaperigi, kiu restis el la normaleco, tiel tie estas ekzemple la fotografaĵoj. Jes, la maljunaj, pulvoraj, en la skatola estantaj fotogarafaĵoj pri niaj praavoj, geavoj, aŭ same pri famaj historiaj personecoj. Same al mi alvenis en miajn manojn unu flaviĝinta fotografaĵo. Tie staras, jes, tie  staras sure tiu sinjoro kun lipharoj sur la Ĉefa placo, transverse kun la preĝejoturo (mia iu praulo estus), kaj intere videble unu malgranadan dandon li admonas al ordo – ĉiucerte la propagandon de socialdemokrata partio provas propagandi la impertinentulo –, siaj manon en sian unuan poŝon li kaŝas. Kaj ĝi vidiĝas, kie estas la taliolinio de la pantalono. Jes, tie ĉirkaŭ sub la akselo per unu manstreĉlarĝo.

Bonvolu, tio ĉi ne estas demando de modo! Ne kontraŭeco de koloroj aŭ malvasta kaj vasta. Tiu estas interrilataĵo. Rilato al la universo, al la ordo speguliĝas en tio.

Sub la akselo per unu manstreĉlarĝo! Tie estis loko de zonrimeno. Sed venis la 60-aj jaroj. Kja la 60-aj jaroj pli multajn detruis pri la normaleco, ĉar antaŭe mult-multaj jarcentoj. La por gradan mensoginta franca masmasakro estis ĉirkaŭe per tioma demoralizanta efiko por la mondo, kiel la bitmovado, Tiam, en la 60-aj jaroj malsuprenlaciiĝis la nivelo de pantalono sur la taliolinion, sed por la sur la florbedo baraktanta droga patrujperfidanto (hipioj) tio ĉi perfekte konvenis. Kaj manifestiĝis same nova aĵo, la ĝinzo. Tiu, kiun originale bovistoj surhavis, kaj nun subite por sinjoroj oni vendis laŭ alta mono. Sed la ĝentilmodo komencis kopii la sub sin starantajn kastojn. Ne la etburĝo, la pli malsupra nivelo imitis la vortuzon kaj ĉapelomodon de maŝta grafino – kiel trans la jarcentoj ĝi estis kutima –, ne, la ideto de sinjoro inĝeniero ekis kopii la bovistfraŭlon. La supero ekis imiti la subon. Kaj la tio ĉi procezo ĝis hodiaŭ alproksimiĝas al sia finevoluo.

Jen, komenciĝis la nova jarmilo, kaj la pantalonon eĉ pli malsupran oni deŝovis. Malsupran, sub la kokso. Kaj ne ĉe la virinoj, jam same ĉe la sinjoroj. Mi iris kaj venis dum duona tago, ĝise mi trovis tian pantalonon, el tiu ne elgvatis mia duona postaĵo, se hazarde mi faligat ’Ĉihejmaj misteroj’ artikolan volumon de Lajos KUTHY. Kaj tiam ankoraŭ mi ne parolis pri la stato. La naŭdek procento de la okulobservintaj produktoj estas ne nurŝiriĝintaj, sed ĉirkaŭ la poŝo per maŝina procedo intence estas surverŝe per ia farbo. Ke al pulgara, senpretenda, fuŝa, ke al progresa spirita ĝi ŝajnu.

Mi vidis la por depito ofertintan pantalonon, kaj tiu venadas en mia kapo, ke tian – ne dum la nia sinjoro reganto HORTHY, sed je 1987 – ĉe la konstruado surhavis la filaboristoj, kian sur la skafaldoj ili grimpis. Ĉar honesta laborulo post la skriplaboro sur la trolebuso ne surhavis tian, kaj nun por dekdumil forintoj ili enpremis en mian mienon.

Ĉiam estas pli sube! – oni diris.
Akselo, talio, kaj nun la kokso.

Pli sube. Nu, sed mi damandas suplike, ĉu fakte, kien?

Pozsonyi, Ádám

El „Magyar Hírlap” tagĵurnalo – 24-a Aŭg. 2012.

cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Agacas la ruĝa stelo (detalo)

DOMBI (laŭ originala nomo DOMBOLOV), la rusa komisaro kaj Moĉjo TÁNCZOS CSUDA apude iom palinko paroladas postmaniere:

„Ni porti al vi libero. Ni porti al vi paco. Ni porti al vi vero.
- Ĉu kiam estos tiu? – eklevis supren Moĉjo sian kapon.
La dikmalaltulo sensence gapadis al vi sur la fojno.
- Ĉu kiu kiam estos?
- Vero.
- Vero ekzisti! – ekbatis en sian bruston la odesaulo sur sian bruston – ni alporti al vi! Ni alporti bona … leĝo, justa leĝo, sed vi ne kompreni. Vi devas lerni multa. Tre multa. Ni lerni por vi.

- Ĝuste tio ĉi estas la malfeliĉo. sinjoro kamarado – ĝemetis Moĉjo –, ja same mi provis instui mian bovinon, ke ĉiutage nur unugoje ĝi manĝu, sed tiel ĝi blekis la diodoninto, ke oni estis malbona aŭdi. Tio ĉi estas mondo sendanka, ne estas inda okupiĝi pri tio. Mi en via loko ĉien-lasus tiun sendankan Sikulolandon, kaj mi reirus en Odesa, kie sur ruĝa stelo oni primetas la Paradizon al ĉiu. Ni ĉi tie ne meritas, ke tiom multaj moskvuloj klopodu kun ni, ne certe, tiu estas la vero. Ĉu kial ne ĉien-lasas nin en la ĉagrenan malsanaĉon, sinjoro kamarado?”

WASS, Albert: Agacas la ruĝa stelo - 1965 (detalo)

cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Deco - Epokspirito

„Biografio de viena prostituitineto” artikolan klasikan verkon de Josefine Mutzenbacher mi studis en mia kabineto, kaj nome ĝisfunde. Hej, ĉu kien palaperis tiu la fabela mondo? Tiu la burĝa medio! Tiu la ideala idilio! Ej, ĉu kin sciasas pri tiu la hodiaŭa junularo? Tio ĉi la miksrasa generacio! Ej, kia kruda estas hodiaŭ ĉiu! Ej, ĉu kie estas la deco? Ĉu kie estas la bona maniero: Tiam oni sonoris. Laŭte. Ĉagrenante.
Tiel mi sentis mem, kiel iun oni frapis vange. Ĉu kial oni perturbas min? Ĉu kial oni ne lasas min en trankvilo? Tie mi absorbiĝas pri la delikataĵoj, pli alta stilo, beleco de la lingvoj, tiam venas la ekstera mondo, la kruda, la vulgara, la gluiĝinta al tero, kaj oni enabomenigas en mian revadon, Ĉu kiu estus tiu? Ĉu kiu estas tiu pervers? Per ĉagrena vizaĝo mi elrampadas el la fotelo, kaj mi ekiras direkte al pordo. Mia kolero nur, kiel ĉiam, se per vanos oni torturas min, se per stultaĵoj oni deŝiradas nivelon de materia ekzisto, se la materio enabomenigas en tiun alton, en tiun eteran sferon, ĝia voro de tio estas mia ĉiutaga. Tiel oni molestis tio ĉi insulto, ke preskaŭ mi ekscitiĝis mem. „Ĉu kiu estas tiu kreteno?” – mi diris, poste mi eksatis direkte malantaŭ la sojlo, kaj mi kompletigis: „Tamen oni putrus!” Mi atendis kelkajn sekundojn, kaj la pordon por larĝa mi malfermis.

Tri junuloj staradas transe de sojlo, ili estus dekses jaraj. Du knabo, unu knabino. En iliaj manoj multaj ruĝkoloraj paperoj.

– Bonan tagon mi deziras! – diris unu el pluraj, kaj li ekridetis. Por ikso-iplilono-zo (ĉi tie unu nomon li diris, sed nu ĉu kiu estas kapabla ĉiun idiotojn teni en sia memorio) MSZP-a parlamentano ni kolektas frapslipojn. Hungara Socialista Partio – li kompletigis ankoraŭ, pro evito de la miskomprenoj.

Tio ĉi estis jam multa por mi. Tio ĉi troiris sur ĉiu limo. Tio ĉi jam iris pli malproksimen ĉe kiu, kiel tiun je tago mi povis elporti.

– Geinfanoj, mi estas faŝisto! – mi parolis rigore, kaj ŝlosile mi fermis la pordon de loĝejo.

„Pardonu”, mi aŭdis tra la ferminta pordo, poste ankoraŭ same tiun li aldonis: Vi indulgu por mi, bonvolu.

Hm. Tiel oni ŝajnas, tamen estas senespra la hodiaŭa junaro. Tamen tute pereis plene la deco el la homoj.

POZSONYI, Ádám

El „Demokrata” semajnoĵurnalo – 2010. 11.

cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Nia nacia fiereco - Olimpikoj kaj la Psalmoj

Oni min puŝis, ke mi falu; Sed la Eternulo min helpis.
La Eternulo estas mia forto kaj mia kanto, Kaj Li fariĝis mia savo.
La voĉo de triumfo kaj de saviĝo sonas en la tendoj de la virtuloj:
La dekstra mano de la Eternulo faras heroaĵojn;

(Psa 118:13-15)

cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Kompilis kaj faris la bildon:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Jura specialekzameno de Tomás BOREC

La slovaka justicministro petis eldonon de László CSATÁRY[1] ekskapitano al Slovakio.

Tio estas tre enteresa, kia surĝa estis.

Sed antaŭe ni sentimentaliĝus pro tia jursentemo de „slovakaj sampatranoj”, rapide ni aldonu, ke post la dua mondmilito nur unusolan homon ili ekzekutis pro „militaj kulpoj”. Jozef TISO-n[2], la ĝian ŝtateston de ĝis sep jaroj estinta t.n. slovaka republiko.

Kaj kiel tiam ili ne klopodis pli precipe – kvankam juda loĝantaro de supralandaj urboj preskaŭ bloke „malaperis” – nun samkvante estas konsternanta ilia peto, ke nun – jen, kia energie – ili volas verecon doni.

Ĉar la esenca punkto de demando estas la „vereco” esprimo.

Ĉu Ĉer kiu estas la vereco? Ĉu kiu konas! Pri tio ni observu nur por la juro!

Ja same tiu estas vereco, ke silentus la ministro, li restus prudenta – vene jam ili juĝdonis malnovtempe dum 10 minutoj unu mortjuĝon (tiu en okazo de hungaro, kaj supoze slovakajn juĝistojn same ne estas tia konsternanta…), nun tiun ili postulas, ke laŭ ilia juĝabsurda juĝo oni eldonu al ili CSATÁRY-n – mem ĝi estas la firidaĉo.

Mi ne volus stari punkton en tio demando, ke ĉu László CSATÁRY estas kulpa aŭ ne. Same ĝi ne interesas min ke sinjoro CSATÁRY estas pli proksime al 100, kiel al la pensio. Pri la jura absurdeco de „nepreskriptiĝaj krimagoj” pli frue jam mi deklamis mian penson, nun nur pri unusola demando mi parolus: pri la jurisdikcio en la kriminala juro, per malgranda elrigardo por la internaciaj interrilatoj.

Ĉu nome pri tio nun ni parolas?

- Pri tio, ke kunlige kun onidira krimago de sendube hungara civitano unu fremda ŝtato volas procedi – kiu en anoncinta temppunkto same ne ekzistis.

Ĉu kial? Tial, ĉar la onidirajn krimagojn en Kaŝŝao (pardonu, al ili: en Košice) oni kulpis. Nu, ĉi tie estas la unua, kaj dua problemo.

Ĉu László CSATÁRY laŭ profesia etata membro de Hungara Reĝa Ĝendarmaro, procede en sia oficiala kvalito, laŭ hungara civitano, sur hungara teritorio pro onidire farintaj siaj agadoj starus estos antaŭ trubunalon de framda ŝtato?

Ĉar Kaŝŝao per internacia jura akto leĝe[3] realvenis en 1938 al Hungara Reĝlando. Do jura aparteneco de teritorio en anoncinta periodo ne estis diskutinta. Nek nur laŭ jura, sed nek historia vidpunkto.

La loĝantaro de teritorio – pri certaj provizoraj leĝaroj regulige – estis civitano de Hungara Reĝlando.

Do ne nur la insinuinto, ne nur la loko de faro, sed ankoraŭ same la onidiraj insultintoj aparternis al valido de hungara juro.

Ĉu pri kio ni parolas tiuokaze?

Pri la ankoraŭ ĉiam trovebla slava pozemo, pri konraŭhungara rasismo, laŭ tio en ĉiu la ilia volo devas prosperi, kaj kiu tiam tium postulis de hungaraj (?) aŭtoritatoj, ke la en Hungarujo cetere jam kondamnintajn, kontraŭ la Újvidék-aj[4] partizanoj en militistaj kondutoj hungarajn reĝajn militistoficirojn eldonu al mem pri Jogoslavio nomanta terorista ŝtatorganizaĵo. Kaj ili refoje daŭrigis kontraŭ ili la saman proceson, ili juĝis ilin por morto kaj per la imagebla plej bruta, al eŭropa ne similanta per ekzekuta metodo ili ekzekutis ilin.

Kaj, se cetere tiu la hodiaŭa Slovakio estas ĝia jurposteulo de laŭ Tiso-a Slovakio (kiun ŝtatformacion eble neniu neniam rekonis), tiam s-ro ministro Tomás BOREC eble pli none farus, se li hetus helpon de Simon Wiesenthal Centro[5] (se ankoraŭ li ne faris) kaj li komencus en elŝpuron de propraj militkrimuloj. Mi proponas – se ili trovus unu ne kondamnintan „en lito inter kusenoj” forpasintan „sangoslovakon”, ili elterigu liajn restaĵojn kaj ili ekzemplodonu laŭ tio.

Ĝise tian procedon ni ne vidos, eble ĝi estus laŭtempa, por sinjoro justicministro revivigi pri la aksiomoj de jurisdikcio – cetere en plena Eŭropo instruintan – siajn studojn.

Kaj nun, ke oni devis eldoni internacian kaptiĝan ordonon kontraŭ s-ro ekskapitano CSATÁRY, koncerne en komunista erao, en koncepta proceso alportinta juĝo – pri tio jam ni ne parolu, ja tiu estus primokado de la juro kaj la justico.

Per Spegulo

cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Skribis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Notoj

[1] CSATÁRY, László - prononcu: „Ĉatári Laslo” – n: 1915
[2] Jozef TISO - poŝodiktatoro de Slovakio, ŝtatestro de la germana marioneta ŝtato (1887-1947) – originala lia nomo estis TISZA, József – oni ekzekutis lin

[3] 1-a Viena Decido – fonde de pakto de la Munkena Interkonsento – kun Grand-Britio, Francio, Germanio kaj Italio. Grand-Britio kaj Francio, pro „senintereseco” pli malfrue ne partoprenis en la decido
[5] Újvidék - hungara urbo sur Sud-Regiono de Hungarujo, nun sub seba okupado (ĝia nuna serba nomo estas spegultraduko de originala hungara nomo: Novisad)
[5] Internacia porvivaĵa brulofera organizaĵo

Libereco – laŭ frato Csaba Böjte

Miaj superuloj sur ’Déva’-n min delegis, en senfinan ruinan, alŝtatigintan klostron, malplena kaso, diaspora vivo. Samtage antaŭ meso venis kara damo, li alporti unu ciganan knabineton, ke en stacio ŝi trovis ŝin, kaj ke mi akceptu ŝin… La infano ne havas paperojn, mi neniun konis pri ŝi. Mi ne kuraĝis akcepti, mi sendis ŝin, sed ili sidiĝis en la preĝejon, kaj mi komencis la sanktan meson. Mi legis la Evangelion, kaj ekparolis la Sinjoro: „Kiu akceptos same unu el la plej malgrandoj, tiu akceptas min.”[*] Koncizaj unusencaj vortoj…! Dum tio meso mi ne predikis, mi sentis, ke la Sinjoro ne vortojn, sed decidon atendas pir mi, ree mi alvenis al akvodividejo. Mi rigardis la etan harvostan infanon, kaj kun granda-granda humileco en konscio de mia malgraneco ĉe la altari mi jesdiris pri ŝi. Mi memoras, post la meso, bano, serĉo de vesto, kaj jam tie ni sidis en refektorio de paroĥestrejo, en koridodo de klostro. Mi sidis ĉe la tablo, kontraŭ mi ekzistas la maska Dio. Mi sentis senfinan pezon de mia decido, kiu determinis mian vivon, sed tamen en por amo senfina libereco forfaladis miaj larmeroj…

frato Csaba

Noto de tradukisto:
[*] Kiu akceptos unu el tiaj infanoj en mia nomo, tiu akceptas min; kaj kiu akceptas min, tiu akceptas ne min, sed Tiun, kiu sendis min. (Mar;9:37)

cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

El paĝo de Sankta Francisko Fondaĵo de Déva urbo, 7-a punkto