Kvazaŭ-aĝo – Epokspirito

„Kvazaŭ bulko”

En la Historio de la hungara roko titola volumo de János SEBŐK – sia entuziasmiga, bela legaĵo de miaj junaj jaroj, ho ve, ĉu kien same malaperas la malnovaj noblaj idealoj? – estas legebla specifa kategorio: „Kvazaŭ bato”. SEBŐK ĉi tion pri tion bato- respektive rokoorkestron komprenas, kiuj laŭ formo sekvis establitaj solvoj de bato (roko), sed sub la surfaco praktike estis nenio. Nur la granda antraksa malpleno.

Marĝene tiel mi ekaperiĝis pri tia malgranda formulo, ke poste en la lastaj tagoj mi transloĝiĝis, inter laŭtaj vespiroj mi ekverkis eksteren selekti pri mia librobreto la lokon okupantan superfluan arkaikan fatrason. Konsterne mi superpaĝumis unu-du, preskaŭ depost kvarona jarcento en manon ne prenis, sed antaŭ longe, en la sia tempo supere salivovekan kaj timitan varon. Trutokaptaĵo en Ameriko, Fanni kaj Zoey, Ni bombis New Heaven-on. Nu jes, Walter SCOTT, DUMAS aŭ Viktor CHOLNOKY prezenas animskuan senton de la freŝa travivaĵo al la nuntempo, kontraŭe povra Salinger, Malamud aŭ Bellow mem estas la kadavroenuado, la sencensa grizeco. Ili estas mem la nura surfaco. Kaj sube estas la granda antraksa malpleneco. (Ĉu iu scias ekdiri al mi tion, ke ekzemple la „Sur pli altan la tegmenton, ĉarpentistoj” pri kia antrakso tekstas?)

Nu jes, ĉi tie tuj aperas same demandovirklo de la kvazaŭ-literaturo. Ne parole ĉu ne pri la subtenita literaturo, sed por tio nun oni ne havas lokon kaj tempon.

Ĉu observis iu nuntempe la bulkojn? Pli ekzakte tion la bizaran ion, kion kun kapvorto „bulko” oni ekmetas en la bretojn de vendejoj. La surfaco estas bulko, sed ene estas la granda antraksa malpleno. Ekbuterigi praktike estas neebla.

La plej ĉefa karaktero estas de nia tempo, ke ekzistas ĉu ne donita signifoenhavo, kaj se ni tion volas, ke ni tion kvaliton ricevu, kion la memora nocio originale kovras – aŭ iam ĝi kovris – devas trioblan prezon ni pagu. La pano ne estas pano, la lakto ne estas lakto, la viandovaro ne enhavas viandon, la literaturo ne por la legantoj estas adresita, kaj en la demokratio hodiaŭ la opinio de la popolo estas kalkuliĝa la plej malmulte.

Kurt VONNEGUT – kiu ankoraŭ tiel-kiel tenas sin, ĉefe de ofociala literaturo-kritiko por malmulte tenita, do la pleje daŭremaj, fruaj siaj romanoj – diris pri la ĉi tiaj: „Ĉi tiel pasas ĉi tio.”

Ádám POZSONYI

El „Demokrata” semajnoĵurnalo – 2008/9.

Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)