Ordo kaj stumpo

Inter eminentaj agoj de nia granda reĝo, Libra Kalomano [1] ĉiam en kodigecon de la brako-detranĉecon same mi rigardis lia aranĝoj de la plej nobela en intereco de homa libereco, kulturo, kaj universala publika bono.

Mi staras en la busohalzejo. Ĝuste mi ascendus, kaj tiam senhonta neniulo interpremiĝas antaŭ min. Je sekundo li haltas, kaj post lasta fumeto li ĵetas sur teron lian cigaredon.
En ĉi tia movo estas ene ĉia metafizika senradikeco de la moderna homo. Ĉi tia movo transmontras sur tio, ke la proleteto estas memama, oni ne zorgas pri aliulo, aŭ oni malpuraĵadas. Ne, la ĉi tia movo estas sia postsekvo de sordida minado de la grandaj revoluciuloj, humanismuloj, idealistuloj kaj mondelaĉetuloj.

Normalulo, kiun oni ne infektis kun progresema spirita, humanisma malpuraĵo, li konas, ke li estas nur ono de la granda kompleto. Sed en la spiritan sakstraton gvidita moderna homo tion kredas, li estas la centro. Tioman diradis de li la progresemuloj kaj liberaluloj. Alternativuloj kaj AdoLoDo-führeroj [2]. Sendependaj intelektuloj kaj internaciaj verkistoj. „Mi” – diskonigas fiere idiotulo de nia aĝo, kaj niaj hejmlandaj individuismuloj ankoraŭ same instigas por tio. Ili garnas onin, kun plaĉaspekta stampo, kiel same ne antaŭlonge en la liberala tendo. „Mi” – diskonigas en sia korpo povra malfeliĉulo, kaj li same ne antaŭsentas, laŭ ĉi tia bazo tsame tion memskribus: „Mi estas malsaĝa, kompatinda bovulo, mi vivis superflue, mi estit por damaĝo de mia nacio, de mia patrio, de mia medio, same mi estos malaperi sen postsigno, ja nek spirita kreitaĵo, nek posteulo ne restas post mi. Vi kraĉu okulen min!”

Rousseau, Marx, Oskaro JÁSZI [3] kaj Gasparo Nikolao TAMÁS [4] efektive en unu fadenon estas surfadenigeblanta kun tio proleteto, kiu sian cigaredon forĵete fiere suprenpaŝas sur ĝia ŝtuparo de aŭtobuso.
Se mi alvenus sur potencon, la mia unua efero estus – nature krom la suprenstareco de kulturopolico –, sur la pli trafikplenajn lokojn belaspektajn malgrandajn inkviziciajn faktoriojn starigi, kie sur la ĉi tiaj povraj malfeliĉulojn niaj bone preparitaj kaj ĝentilaj specialistoj sen ĉio ado ili finfarus la necesan operacian intervenon. Nature ĉion en la sia intereco de la deliktulo, ja same estas humanismo en la mondo.

Ádám POZSONYI

El „Demokrata” semajnoĵurnalo – 2006/35.

Cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)

Notoj de tradukisto:

[1] Könyves Kálmán (1074-1116) granda árpád-doma hungara reĝo. Li estis karitata leĝon verkanta monarĥo.

[2] Alianco de Liberaj Demokratuloj (Szabad Demokraták Szövetsége – SZDSZ – szadesz) de publika abomeo ĝojanta, de tio malaperinta liberala parlamenta partio en Hungario. La sia nomo estas sinonimo de mensogo. En 1989 ili estis kontraŭkomunisaj, kontraŭsocialistaj, poste ili ligis aliancon kun la postkomunista partio (MSZP), tra 3 cikloj, Oni nomis ilin same de „partio de koruptado”
Führer – el germana politika, ŝtata jura vorto: t.e: estro, ĉefo, veziro. En la hungara lingvo ĝi havas pejorativan, malamintan sencon. ĉirk: „homo de la povo” Ekz: KISZ-führer [eksa junula komunista organizo], brigado-führer [eksa socialista labora organizoj en la ŝtata fabrikoj]

[3] Oszkár, Jászi (1875-1957) Patrioperfidulo. Elstareca, konata figuro de la 1919-a hungara burĝa „revolucio”, [reale: anarĥio, rato-ribelo] amiko de Mihály Károlyi. Liberala juda devena politologo. De lia agado same dankebla la malavantaĝa traktada pozicio de Hungario en 1919-1920. Li mortis en ekzilo, en Ameriko; li neniam ne revenis sur Hungarion, feliĉe.

[4]  Gáspár Miklós, Tamás (1948) kripokomunistulo, maldekstrula, eksliberalula politika personeco, kiu pro kontraŭdekstraj, naciaj maldelikataj agadoj estas misfama. Tia okazo estis ekz. la „Mortimer-skandalo”, tiam unu ciganon iu kun samuraja glavo depikis. La „liberaluloj” tuj rasismon kriis, trupantaŭon kune ~. Pli malfrue malkaŝiĝis, ke la kulpulo same estis cigano; kaj ne estis nenia rasisma motivo en la afero. ~ ne petis neniam pardonon pri liaj vortoj.