Centre - Epokspirito

Pál (Paŭlo) PRÓNAY
[Romhány 1874 – ie en Sovetio 1945(?)]

Egzistas malfrue kuplantaj homoj. Kvankam la tia neniam bonigas. Nur malbonon faras. Vere ĉi tio estas moderna malsano.

PRÓNAY ne estis nedecidema, kiam je eniro en la kulpan urbon venis sia informo, ke la unua bolŝevikulo ankoraŭ tie sidadas en la sia oficejo. Li invadis, li kole prenis lin, kaj li elĵetis lin tra la fenestro. Ni bone aspektus, se li estus hezita. En 1912 István TISZA, kiam en parlamento ia KOVÁCS nominta opoziciana deputito lin fajris sian armilon, li ne faris unu minutan paŭzon en sia parolo. Neniu hezitado. Neniu dubado.

'Cola' kontraŭe – pri tiu ĉiu enmemoriĝis al mi –, ĉiam staris en famo de nedecidema homo. En ia subtera koncerto mi ekkonis lin. Li estis konata kiel li ne povas decidi en la tindro-rokaj rondoj. Kiam en ’84 okazis la skismo, kaj la antaŭe unueca kaj kontraŭ la fikomunistoj ŝultr-al-ŝultre batalanta ’haŭtkapa’ kaj ’tindra’ partianaro disiĝis, poste unu la alian ekis frapadi, ja devis decidi. 'Cola' pri tio estis nekapabla.

Premiero István, TISZA
Kvarfoje oni kulpis atencon kontraŭ li.
Fine la komunistoj murdis lin.

– Mi ne scias – li balbutis ĉiam pri tio mi interesiĝis ĉe li, ĉu li decidis sur tian flankon li staros. – Jam nun ne – li balbutis embarase, kiam poste tre unu monato demandigis siaj konatuloj. – Mi tre ŝatas, kiam oni rapide tamburas en ia kantaĵo, kaj tien-diradas pri ĉiu, sed de traĉada frizaĝo mi sentas pli agrable la ĝeneralan impreson de ŝelko kaj la kvadratita ĉemizo. Mi ne kulpas pri tio, mi ne ŝatas la koloritajn harojn. Ĉi tio estas tia, ol mi estus fiseksula.
Liaj amikoj tiujn baldaŭ enuis, kaj post tempo, kie li ekaperis, aŭtomate ricevis unu vangazon. Same de tie ĉi, same de tie. Ĉi tio tiel disvastĝis, ke estis flugila vorto el tio ĉi: „Ĝi estas tiel certa, kiel hodiaŭa vespera vangazo de 'Cola'”.

Poste mi ne vidis lin ĝis longaj jaroj. Hieraŭ li trafis sur mian vojon, post tre dudek jaraj intermitoj. Li staris en la haltejo de Sepo, sur la spaco Luiza BLAHA. Li subklinigis sian kapon, triste li vidis antaŭen de mem.

– Ĉu vi povis decidi? – mi paŝis al li. – Same vi ne demandu – li manosvingis. Mi ne kapablas elekti, pri tiu mi estas malkapabla.

Ĉu kial mi ekdiris ĉiun? Ĉar multoj ne kredas, ke oni ne eblas stari centre. Kaj ja ĉiam ni ne paroleblas pri politiko.

Ádám POZSONYI

El „Demokrata” semajnoĵurnalo – 2/2012.

cxar nun ni vidas per spegulo, malhele; sed tiam okulon cxe okulo; nun mi konas lauxparte; sed tiam mi konos tiel same, kiel ankaux mi estas konita.

 

Tradukis:

Hungaruja Esperantista Komploto
de la Konsiderej Progresantoj

(HEKKP)